افزایش اعتماد به نفس در دانش آموزان
اهمیت افزایش اعتماد به نفس در دانش آموزان را نباید دست کم گرفت. برخی از دانش آموزان به طور طبیعی در محیط کلاس و در مدرسه اعتماد به نفس لازم را کسب می کنند، اما دانش آموزانی که اعتماد به نفس کمتری دارند، ممکن است در محیط مدرسه دچار اضطراب و ناامیدی شوند و توانایی های خود را زیر سوال ببرند. همچنین دانش آموزانی که دارای مشکلات خاص یادگیری یا مشکلات جسمی-حرکتی هستند، در کلاس درس دچار کمبود اعتماد به نفس می شوند.
به عنوان یک معلم، شما این فرصت را دارید که بر دانش آموزان خود تاثیر مثبت بگذارید و آنها را تشویق کنید تا نسبت به توانایی ها و دستاوردهای خود احساس غرور کنند. وقتی اعتماد به نفس و عزت نفس را در دانش آموزان تقویت می کنید، درواقع آنها را به مهارت هایی انتقادی مجهز می کنید که برای موفقیت اجتماعی و تحصیلی به آنها نیاز دارند.
هنگامی که دانش آموزی اعتماد به نفس کافی دارد، به کیفیت عمل، قضاوت و توانایی های خود اعتماد دارد. همین احساس اعتماد موجب می شود تا درهای بسیاری به روی او باز شود و دانش آموز تشویق می شود تا خلاقیت خود را در انجام تکالیف درسی ابراز کند. در این مقاله چندین راهکار برای کمک به افزایش اعتماد به نفس دانش آموزان در کلاس های درس ارائه شده است.
برای کسب اطلاعات بیشتر به می توانید به مقاله نقش معلم در زندگی دانش آموز مراجعه کنید.
راهکارهایی برای افزایش اعتماد به نفس در دانش آموزان
راهکارهایی عملی برای افزایش اعتماد به در نفس دانشآموزان وجود دارند. یک حس سالم اعتماد به نفس به معنای داشتن دیدی متعادل نسبت به خود است تا فرد به توانایی هایش، ضمن تشخیص معایب خود، افتخار کند. دانش آموزانی که دارای حس اعتماد به نفس سالم هستند، می دانند که شایسته احترام دیگرانند. در عین حال باید در نظر داشت که اعتماد به نفس چیزی است که می تواند در طول زمان ایجاد شود و یا با توجه به عوامل متعددی، کاهش یابد.
| بیشتر بخوانید: |
ایجاد انگیزه و تمجید از دانش آموزان
ایجاد انگیزه و تمجید از دانش آموزان از عوامل موثر در افزایش اعتماد به نفس است. پژوهش ها نشان داده است آن دسته از دانش آموزانی که به خاطر تلاش ها و عملکردشان به طور منظم در خانه و کلاس درس مورد تحسین قرار می گیرند، اعتماد به نفس بالایی دارند و تشویق می شوند تا بیشتر تلاش کنند و به اهداف بیشتری برسند. در مقابل دانش آموزانی که مکررا مورد انتقاد و تحقیر قرار می گیرند، اساسا اعتماد به نفس پایینی دارند و به احتمال زیاد به راحتی تسلیم می شوند و در زندگی خود به موفقیت های کمتری دست می یابند.
دانش آموزانی که اعتماد به نفس زیادی ندارند، معمولا فقط بر جنبه های منفی کاری که انجام می دهند، تمرکز دارند. وقتی دانش آموزان کاری را به درستی انجام می دهند، چه در خلوت و چه در حضور همسالان خود، باید از آنها تقدیر و تشکر کرد.
تحسین به دانش آموزان کمک می کند تا بدانند شما به آنها و دستاوردهایشان توجه می کنید. این رفتار شما همچنین به آنها کمک می کند تا پیروزی های کوچک خود را تصدیق کنند.
حتی یک بازخورد کتبی کوتاه اما مثبت از سوی معلم و یا دست زدن گروهی دانشآموزان کلاس برای یکدیگر، می تواند دنیای یک دانش آموز را دگرگون کند.
| همچنین بخوانید: 10 مهارتی که معلمان مدرن به آن نیاز دارند |
پذیرش و تقویت ذهنیت رشد
پذیرش و تقویت ذهنیت رشد که در مقابل ذهنیت ثابت قرار دارد، یک نکته ی مهم است. افرادی که دارای ذهنیت رشد هستند، می دانند که برای تقویت استعدادهای خود و رسیدن به موفقیت باید سختکوش باشند، نقاط ضعف خود را بشناسند و با دریافت بازخورد از افراد مطلع، به پیش بروند. در مقابل افرادی که ذهنیت ثابت دارند، تصور می کنند که استعدادهایشان مادرزادی است و اگر شکست بخورند یا اشتباه کنند، رسیدن به موفقیت را فراموش می کنند.
باید به خودمان یادآوری کنیم که هیچ دانش آموزی کامل نیست و بنابراین بروز اشتباه اجتناب ناپذیر است. ممکن است دانش آموزی که اعتماد به نفس پایینی دارد، روی شکست های خود تمرکز کند و پیشرفت خود را نبیند. اما شما به عنوان مربی از اشتباهات یا شکست ها به عنوان ابزارهایی آموزشی برای دانش آموزان استفاده کنید.
به دانش آموزان یادآوری کنید که ضعف هایشان آنها را تعریف نمی کنند. بگذارید همراه با شما از کلماتی مانند «نه» و «نمی‌توانم» عبور کنند و به کلمات مثبت تری مانند «هنوز نه» برسند. به آنها بیاموزید که شکست امروزشان برابر است با موفقیت هایی در فرداها.
تمرکز بر انتظارات واقع بینانه
شما به عنوان معلم باید تلاش خود را به کار بگیرید تا بر انتظارات واقع بینانه تمرکز کنید. درست است که دیدن موفقیت های بالاتر از حد معمول جذابیت دارد، اما دستیابی به آنها برای همه دانش آموزان مقدور نیست. همچنین از دانش آموزان بخواهید مجموعه اهداف خود را فهرست کنند و بعد به تحلیل این اهداف بپردازید.
تعیین اهدافی که برای دانش آموزان قابل مدیریت و معقول باشد، می تواند به آنها کمک کند تا متوجه رشد خود بشوند. سعی کنید در محیط کلاس و هنگام تدریس، دانش آموزان و توانایی هایشان را به صورت منفرد ببینید و اهداف هر کدام را درنظر بگیرید.
مقایسه نکردن دانش آموزان با یکدیگر
دانش آموزان را با یکدیگر مقایسه نکنید چرا که هر کدام مجموعه ای از نقاط قوت، استعدادها و نیازهای منحصر به فرد خود را دارند. بپذیرید که برخی از دانش آموزان نقاط قوتی دارند که برخی دیگر ندارند. با دانش آموزان به عنوان یک گروه هم سطح رفتار نکنید. آموزش متناسب با تمایزات فردی دانش آموزان می تواند به آنها کمک کند تا نحوه ی یادگیری خود را به بهترین نحو تشخیص دهند.
وقتی دانش آموزان احساس می کنند نیازهایشان در کلاس برآورده نمی شود، ممکن است به این نتیجه برسند که اهمیتی ندارند. به نقاط قوت و سبک های یادگیری متفاوت دانش آموزان توجه و محیطی ایجاد کنید که توانایی های منحصر به فرد دانش آموزان را تقویت کند.
نظرخواهی و افزایش حس مشارکت در یادگیری
نظرخواهی و افزایش حس مشارکت در یادگیری با فراهم کردن فرصت هایی برای تصمیم گیری در مورد تکالیف یا قوانین کلاس درس عملی می شود. از دانش آموزان خود بخواهید تا مالکیت یادگیری خود را به دست گیرند. ممکن است ترجیح دهید برای جلوگیری از اتلاف وقت، دانش آموزان را در حل یک تکلیف راهنمایی کنید و به آنها نشان دهید که چگونه انجام می شود، اما بهتر است که آنها را ترغیب کنید تا به روش خودشان به پاسخ نهایی برسند.
یکی از راهکارهای عملی در این مورد تعیین دو فهرست از تکالیف است. یعنی می توانید بعضی از تکالیف را به صورت اجباری و بعضی دیگر را به صورت اختیاری تعیین کنید. در این صورت دانشآموزان نیز احساس قدرت خواهند کرد چرا که می توانند دست به انتخاب بزنند.
ارتباط سازنده با دانش آموزان
ایجاد ارتباط سازنده با دانشآموزان بسیار مهم است و به تقویت اعتماد به نفس و عزت نفس در دانش آموزان کمک می کند. ضروری است که دانش آموزان نحوه ی برقراری ارتباط را بیاموزند، زیرا به آنها کمک می کند تا احساس امنیت و اعتماد به نفس بیشتری داشته باشند.
ایجاد ارتباط سازنده با دانش آموزان موجب می شود تا مسایل خود را با شما در میان بگذارند. هنگامی که دانش آموزان در مورد مشکلات خود صحبت می کنند، معلمان و والدین باید آنها را جدی بگیرند.
ایجاد انگیزه در دانش آموزان برای توسعه مهارت های جدید
معلمان و حتی والدین باید فرصت های مناسبی برای ایجاد انگیزه در دانش آموزان برای توسعه مهارت های جدید فراهم کنند. به عنوان مثال، ایجاد انگیزه در دانش آموزان کم سن تر برای لباس پوشیدن، بستن بند کفش یا خواندن یک کتاب جدید اهمیت دارد و به آنها در دستیابی به اعتماد به نفس کمک می کند.
افزایش و توسعه مهارت های فردی به دانشآموزان کمک می کند تا احساس موفقیت بکنند.
تقویت انضباط فردی در دانش آموزان
تقویت انضباط فردی در دانش آموزان مزایای زیادی دارد. دانش آموزانی که در مقوله ی انضباط فردی یا خودکنترلی ضعف دارند، معمولا انعطاف پذیری، تاب آوری و اعتماد به نفس کافی نیز کسب نمی کنند.
چنین دانش آموزانی قبل از اینکه فکر کنند، عمل می کنند و معمولا مخالف محدودیت های رایج در محیط های درسی یا ساختار و قوانین در مدرسه هستند.
چنانچه چنین دانش آموزانی را با روش وضع قوانین کلاسی آشنا کرده و به آنها نقش بدهید، درک بهتری از نیاز به قوانین پیدا می کنند و انگیزه ی آنها برای پیروی از این قاعده ها افزایش می یابد.
نتیجه گیری
یکی از عوامل اساسی در موفقیت تحصیلی، بالا بودن سطح اعتماد به نفس در دانش آموزان است. میزان اعتماد به نفس دانش آموز بر اهداف آموزشی او تاثیر می گذارد و یکی از بهترین راه ها برای افزایش اعتماد به نفس، مشارکت دادن دانش آموزان در چندین فعالیت مربوط به مقوله ی عزت نفس است.
با افزایش عزت نفس در دانش آموزان، آن دسته از آنها که احتمالا از یک محیط خانه ی نه چندان مطلوب وارد فضای مدرسه شده اند، می توانند مهارت هایی را بیاموزند که آنها را اجتماعی تر کند و حس احترام را در آنها برانگیزد.
برخی تصور می کنند که اعتماد به نفس یک امر ذاتی است و به تفاوت های فردی مربوط می شود. اما نتایج پژوهش های متعدد نشان از نقش پررنگ والدین، مربیان و معلمان کودکان و نوجوانان در افزایش یا کاهش سطح اعتماد به نفس در آنها دارد.
ذهنیت ثابت را از خود و دانش آموزانتان دور کنید و به ذهنیت رشد رو بیاورید. دانش آموزان را با شکست ها و ضعف هایشان تعریف نکنید و هر اشتباه و شکستی را اجتناب ناپذیر و مقدمه ای برای پیروزی بدانید. در این مسیر دست از تشویق دانش آموزان بر ندارید، با آنها رابطه ای صمیمانه و سازنده برقرار کنید و هرگز آنها را با یکدیگر مقایسه نکنید.
در نهایت توقعات واقع بینانه ی والدین و معلمان در کنار افزایش خودکنترلی و تادیب نفس در دانش آموزان، می تواند مهارت های فردی، اهداف و چشم انداز آنها را گسترش داده و سطح اعتماد به نفس آنها را به حد کافی برساند.
سوالات متداول
هنگامی که دانش آموزان اعتماد به نفس کافی دارند، به کیفیت عمل، قضاوت و توانایی های خود اعتماد خواهند داشت. همین احساس اعتماد موجب می شود تا درهای بسیاری به روی آنها باز شود و دانش آموزان تشویق می شوند تا خلاقیت خود را در انجام تکالیف درسی ابراز کنند.
- ایجاد انگیزه و تمجید از دانشآموزان، پذیرش و تقویت ذهنیت رشد، تمرکز بر انتظارات واقع بینانه، مقایسه نکردن دانشآموزان با یکدیگر، نظرخواهی و افزایش حس مشارکت در یادگیری، ارتباط سازنده با دانش آموزان ، ایجاد انگیزه در دانش آموزان برای توسعه مهارت های جدید ، تقویت انضباط فردی در دانش آموزان
افرادی که دارای ذهنیت رشد هستند، می دانند که برای تقویت استعدادهای خود و رسیدن به موفقیت باید سختکوش باشند، نقاط ضعف خود را بشناسند و با دریافت بازخورد از افراد مطلع، به پیش بروند. در مقابل افرادی که ذهنیت ثابت دارند، تصور میکنند که استعدادهایشان مادرزادی است و اگر شکست بخورند یا اشتباه کنند، رسیدن به موفقیت را فراموش می کنند. 1- افزایش سطح اعتماد به نفس در دانش آموزان چه اهمیتی دارد؟
2- راهکارهای عملی برای افزایش اعتماد به نفس در دانش آموزان کدامند؟
3- تفاوت ذهنیت رشد با ذهنیت ثابت چیست؟
