با دانش‌آموزی که انتقادپذیر نیست چه کنیم؟

به عنوان یک معلم، ایجاد یک محیط کلاسی که برای یادگیری و رشد مفید باشد، مهم است. با این حال، برخی از دانش‌آموزان ممکن است به‌ویژه نسبت به انتقاد حساس باشند و این امر کار معلم را به‌عنوان هدایت‌گر و تسهیل‌گر آموزش، دشوار می‌کند.

ما در این مقاله به بیان نکاتی خواهیم پرداخت که به معلم‌ها کمک می‌کند تا در برخورد با دانش‌آموزانی که انتقادپذیر نیستند، از شیوه‌های مناسب و کارآمدتری بهره ببرند.

دانش‌آموزی که انتقادپذیر نیست چه ویژگی‌هایی دارد؟

دانش‌آموزانی که نسبت به انتقاد حساس هستند، اغلب در مواجهه با بازخورد کارشان مشکل دارند. با این حال، 9 ویژگی وجود دارد که می‌توان در این دانش‌آموزان شناسایی کرد:

1. وقتی بازخورد منفی به آن‌ها داده می‌شود، ممکن است به راحتی ناراحت شوند.
2. آن‌ها احساس می کنند که به جای کارشان، به شخصیت آن‌ها حمله می‌شود.
3. ممکن است در هنگام دریافت انتقاد بیش از حد حالت تدافعی پیدا کنند.
4. ممکن است به دلیل ترس از قضاوت یا انتقاد از دریافت بازخورد به کلی اجتناب کنند.
5. ممکن است در پذیرش انتقاد سازنده مشکل داشته باشند و استفاده از آن به عنوان فرصتی برای رشد برایشان سخت باشد.
6. ممکن است به دلیل حساسیت به انتقاد، در برقراری روابط با مربیان یا همسالان خود دچار مشکل شوند.
7. ممکن است به جای جنبه‌های مثبت، بیشتر بر جنبه‌های منفی خود و کارشان تمرکز کنند.
8. ممکن است به دلیل ترس از شکست یا انتقاد دیگران، تمایلی به امتحان چیزهای جدید یا ریسک کردن نداشته باشند.
9. ممکن است به دلیل مشکل در پذیرش بازخورد منفی، احساس ناامنی یا عزت نفس پایین در آن‌ها ایجاد شود.

گام‌های موثر برای کمک به دانش‌آموزانی که انتقادپذیر نیستند

با درک نیازهای هر دانش‌آموز و اجرای راهکارهایی که در ادامه ذکر می‌شود، معلم‌ها می‌توانند به ایجاد یک محیط یادگیری مثبت و سازنده برای همه‌ی دانش‌آموزان کمک کنند.

(1) احساسات دانش‌آموزان را بپذیرید

تصدیق احساسات دانش‌آموز می‌تواند به شما کمک کند تا با دانش‌آموزانی که نسبت به انتقاد حساس هستند، از طرق مختلف ارتباط برقرار کنید. مهم است که قبل از پرداختن به هر موضوعی، احساسات دانش‌آموزان را بشناسید و تأیید کنید. این به آن‌ها کمک می‌کند تا احساس کنند شنیده می‌شوند و مورد احترام هستند. همچنین به آن‌ها فرصتی می‌دهد تا دیدگاه خود را در مورد موقعیت توضیح دهند و این می‌تواند بینش ارزشمندی در مورد نحوه‌ی تفکر و احساس آن‌ها ارائه دهد.

علاوه بر این، تصدیق احساسات دانش‌آموزان به شما این امکان را می‌دهد که واکنش دانش‌آموز نسبت به انتقاد را بیشتر درک کنید و به گونه‌ای پاسخ دهید که نیازهای فردی آن‌ها را در نظر گرفته باشید.

در نهایت، این رویکرد به ایجاد اعتماد بین شما و دانش‌آموزان کمک می‌کند، زیرا آن‌ها متوجه می‌شوند که شما احساساتشان را درک می‌کنید و مایل به همکاری با آن‌ها برای رسیدگی به هر مشکلی هستید. بنابراین تصدیق احساسات دانش‌آموز ابزاری ضروری برای برخورد سازنده با دانش‌آموزان حساس است.

(2) نقد خود را شفاف و مختصر بیان کنید

واضح و مختصر بیان کردن انتقاد، بخش مهمی از روش صحیح ارتباط با دانش‌آموزانی است که نسبت به انتقاد حساس هستند. این به آن‌ها کمک می‌کند تا بفهمند انتقاد درباره چیست و همچنین به آنها اجازه می دهد تا احساسات خود را بدون سردرگمی یا پیچیدگی غیر ضروری پردازش کنند.

با دقت در نحوه‌ی ارائه‌ی بازخورد خود، می‌توانید راهنمایی‌هایی در مورد مواردی که باید به آن‌ها پرداخته شود، به دانش‌آموزان ارائه دهید و در عین حال به احساسات آن‌ها احترام بگذارید. علاوه بر این، با واضح و موجز بودن، می‌توانید به دانش‌آموزان کمک کنید تا روی موضوع مورد نظر متمرکز بمانند و از میزان انتقادی که دریافت می‌کنند، دلسرد نشوند.

انتقاد واضح و مختصر نشان‌دهنده‌ی احترام به احساسات دانش‌آموزان است و در عین حال بازخورد مفیدی ارائه می‌دهد که می‌تواند به بهبود آن‌ها کمک کند. این نوع انتقاد همچنین اجازه می‌دهد تا بحث سازنده‌تری با دانش‌آموزان در مورد چگونگی پیشرفت در یادگیری‌شان داشته باشند، زیرا هر دو طرف می‌توانند روی موضوع مورد نظر متمرکز بمانند و از مسائل نامرتبط فاصله بگیرند.

(3) بازخورد مثبت ارائه دهید

ارائه‌ی بازخورد مثبت روشی موثر برای کمک به دانش‌آموزانی است که نسبت به انتقاد حساس هستند. با دادن بازخورد مثبت به آن‌ها، تشویق می‌شوند که به تلاش‌های خود ادامه دهند و حتی در صورت مواجهه با مشکل به تلاش ادامه دهند.

انجام این کار همچنین می‌تواند به ایجاد عزت نفس و اعتماد به نفس آن‌ها کمک کند، که هر دو برای موفقیت ضروری هستند. علاوه بر این، می‌تواند به ایجاد یک محیط یادگیری حمایت‌کننده‌تر کمک کند که به جای رقابت بین همسالان، همکاری را تشویق می‌کند.

وقتی دانش‌آموزان احساس می‌کنند که برای تلاش‌هایشان مورد قدردانی قرار می‌گیرند، احتمالاً مسئولیت یادگیری خود را بر عهده می‌گیرند و در این فرآیند مشارکت می‌کنند. علاوه بر این، ارائه‌ی بازخورد مثبت می‌تواند منجر به افزایش انگیزه شود، زیرا دانش‌آموزان می‌خواهند از معلمان یا همسالان خود چنین تحسینی دریافت کنند.

به طور کلی، بازخورد مثبت ابزار قدرتمندی است که می‌تواند برای تأثیر مثبت بر رفتار دانش‌آموزان و تشویق آن‌ها رسیدن به خودشکوفایی استفاده شود.

(4) بازخورد جزئی ارائه دهید

ارائه‌ی بازخورد جزئی به دانش‌آموزانی که نسبت به انتقاد حساس هستند می‌تواند از بسیاری جهات سودمند باشد. این موضوع می‌تواند به ایجاد یک محیط آموزشی امن و حمایت‌گر کمک کند. ارائه‌ی بازخورد در مورد مسائل جزئی به جای انتقاد کلی، به دانش‌آموزان این امکان را می‌دهد که درک بهتری از کارهایی که باید انجام بدهند داشته باشند و همچنین به آن‌ها فرصتی می‌دهد تا سؤال کنند یا حمایت بیشتری از معلم دریافت کنند.

علاوه بر این، ارائه بازخورد جزئی به دانش‌آموزان کمک می‌کند تا به جای احساس منفی نسبت به توانایی‌های خود، روی حوزه‌هایی تمرکز کنند که نیاز به بهبود دارند. تمرکز بر جزئیات کوچک به جای انتقادات کلی به ارائه‌ی انتقادی سازنده کمک می‌کند که در کمک به دانش آموز در رسیدن به اهداف خود مؤثرتر باشد.

در نهایت، ارائه‌ی بازخورد جزئی امکان گفت‌وگوی باز بین معلم و دانش‌آموز را فراهم می کند که به تقویت اعتماد و احترام برای هر دو طرف درگیر کمک می‌کند.

(5) از روش‌های جایگزین برای انتقاد استفاده کنید

جایگزین دیگری برای انتقاد، ارائه‌ی دیدگاه‌های متعدد است. هنگامی که چیزی طبق برنامه پیش نمی‌رود، از دانش‌آموزان خود بپرسید که فکر می‌کنند چه چیزی می‌تواند متفاوت پیش برود و دیدگاه‌های جایگزین در مورد موقعیت ارائه دهید. این به آن‌ها اجازه می‌دهد تا زوایای مختلف یک موقعیت را بررسی کنند و از آن درس بگیرند.

علاوه بر این، هنگام ارائه‌ی بازخورد، تأکید بر پیشرفت مهم‌تر از کمال است. دانش‌آموزان خود را تشویق کنید تا بر موفقیت‌های خود تمرکز کنند و پیشرفت‌های خود را تشخیص دهند تا اینکه در زمینه‌هایی که نیاز به بهبود دارند، تمرکز کنند. همچنین می‌توانید با پرسیدن سؤال‌های باز که به دانش‌آموزانتان کمک می‌کند راه‌حل‌های ممکن را برای خود کشف کنند، علاوه بر انتقاد، راه‌حل‌هایی ارائه دهید.

در نهایت، می‌توانید از تکنیک «ساندویچ نقد» نیز استفاده کنید. با تصدیق موقعیتی که دانش‌آموز خوب عمل کرده است شروع کنید، سپس انتقاد کنید و در نهایت بر رفتار تمرکز کنید، نه شخص.

استفاده از این جایگزین‌ها برای انتقاد می‌تواند به شما در ارائه‌ی بازخورد سازنده به دانش‌آموزان کمک کند که به آن‌ها در توسعه‌ی انعطاف‌پذیری و خودآگاهی کمک می‌کند.

(6) دیدگاه‌های متعدد را بیان کنید

می‌توانید با بیان دیدگاه‌های متعدد به دانش‌آموزانی که نسبت به انتقاد حساس هستند کمک کنید. با انجام این کار، می‌توانید نشان دهید که بیش از یک راه برای نگاه کردن به مسائل وجود دارد و حتی اگر نظر دانش‌آموزی پذیرفته نشود، باز هم ارزش دارد.

این می‌تواند به دانش‌آموزان کمک کند تا انعطاف‌پذیری خود را افزایش دهند. علاوه بر این، همکاری را تشویق و به دانش‌آموزان کمک می‌کند تا درک کنند که چگونه می‌توان از دیدگاه‌های مختلف برای حل یک مشکل استفاده کرد. هنگام بیان دیدگاه‌های متعدد، مطمئن شوید که لحن خود را دوستانه نگه دارید و از زبان مثبت استفاده کنید. علاوه بر این، مثال‌های ملموسی از دیدگاه‌های مختلف ارائه دهید تا دانش‌آموزان ببینند چگونه در موقعیت‌های زندگی واقعی قابل اجرا هستند.

(7) فقط انتقاد نکنید، راه‌حل پیشنهاد بدهید

هنگامی که زمینه‌ای که دانش‌آموز باید در آن پیشرفت کند را شناسایی کردید، ارائه‌ی راه‌حل مهم است. می‌توانید از روش طوفان فکری استفاده کنید و با دانش‌آموزان در مورد آنچه که می‌توان برای رسیدگی به موضوع انجام داد، گفت‌وگو کنید.

با ارائه‌ی راه‌حل‌ها، بیش از کمال، بر پیشرفت تأکید می‌کنید و به دانش‌آموزان نشان می‌دهید که به پتانسیل آن‌ها ایمان دارید. به‌علاوه، پرسیدن سؤال‌هایی با پایان باز که به دانش‌آموز کمک می‌کند تا به راه‌حل‌های خودش برسد یا به او کمک کند به روشی جدید در مورد مسئله فکر کند، مفید خواهد بود.

این موضوع می‌تواند دانش‌آموزان را توانمند کند و به آن‌ها کمک کند تا خودآگاهی را توسعه دهند و در عین حال مهارت‌های ارزشمند حل مسئله را برای آن‌ها فراهم کند.

(8) به دنبال پیشرفت باشید، نه کمال!

تأکید بر پیشرفت به جای کمال و تشویق انعطاف‌پذیری مهم است. به دانش‌آموزان خود کمک کنید تا بفهمند که اشتباهات بخشی از فرآیند یادگیری هستند و بروز آن‌ها اشکالی ندارد.

موفقیت‌های کوچک را جشن بگیرید و تلاش‌های دانش‌آموز خود را به رسمیت بشناسید. سؤالات بازپاسخ (سوالاتی که پاسخ بله یا خیر ندارند) بپرسید که دیدگاه‌های مختلف را بررسی می‌کنند و راه‌حل‌های متعددی برای مشکل ارائه می‌دهند.

راهنمایی کنید و راه‌هایی پیشنهاد دهید که می‌توانند شرایط را بهبود بخشند، اما مطمئن شوید که بر پیشرفت بیش از کمال تأکید می‌کنید. بدین شکل می‌توانيد به دانش‌آموز خود كمك كنيد تا خودآگاهی داشته باشد و از اشتباهاتش درس بگيرد.

(9) سوالات بازپاسخ بپرسید

پرسیدن سؤالات باز راهی عالی برای تشویق دانش‌آموزانی است که به انتقاد حساس هستند تا عمیق‌تر در مورد موضوع مورد نظر فکر کنند.

با طرح سؤالاتی که نمی‌توان با یک بله یا خیر ساده به آن‌ها پاسخ داد، می‌توانید به آن‌ها کمک کنید تا درباره‌ی اینکه چرا  تصمیمات خاصی گرفته‌اند و چگونه می‌توانند در آینده پیشرفت کنند، بیندیشند.

علاوه بر این، با اجازه دادن به آن‌ها برای توضیح افکار و نظرات خود در مورد موضوع، می‌توانید به آن‌ها کمک کنید تا احساسات و رفتار خود را به شیوه‌ای سازنده‌تر درک کنند. پرسیدن سؤالات بازپاسخ به شما کمک می‌کند تا بازخورد دقیق‌تری ارائه دهید.

(10) مشوق کار گروهی باشید

همکاری یک راه عالی برای کمک به دانش‌آموزان است که یاد بگیرند چگونه انتقاد را به روشی سازنده مدیریت کنند. با همکاری در گروه‌های کوچک، آن‌ها می‌توانند ایده‌های خود را مورد بحث قرار دهند، بازخورد خود را به اشتراک بگذارند و برای هر مشکلی که با آن مواجه می‌شوند راه‌حل ارائه دهند.

این روش به آن‌ها کمک می‌کند تا یاد بگیرند که چگونه با دیگران به شیوه‌ای باز و محترمانه ارتباط برقرار کنند و به آن‌ها فرصت می‌دهد تا مهارت‌های تفکر انتقادی خود را تمرین کنند.

به عنوان یک معلم، می‌توانید با دادن فضا و زمان مورد نیاز دانش‌آموزان برای طوفان فکری، بحث و حل مسئله، همکاری را تسهیل کنید. تشویق همکاری همچنین این ایده را تقویت می‌کند که نظر همه اهمیت دارد و مهم است که قبل از تصمیم‌گیری نهایی به افکار یکدیگر گوش بدهیم. [منبع]

اگر به‌عنوان معلم علاقمند به استفاده از این راهکار در کلاس درس خود هستید، مطالعه‌ی مقاله‌ی «راهنمای گام به گام آموزش کار گروهی به دانش‌ آموزان» می‌تواند مفید باشد.

نتیجه‌گیری

مهم است که معلم‌ها تشخیص بدهند و درک کنند که همه‌ی دانش‌آموزان به طور متفاوت به انتقاد پاسخ می‌دهند. توجه به نیازهای فردی دانش آموز هنگام برخورد با موضوعات حساس مهم است.

علاوه بر این، گفتگوی باز با دانش‌آموزان درباره‌ی احساساتشان و اینکه چگونه می‌توانند به طور مؤثر انتقاد را به شیوه‌ای مثبت مدیریت کنند، مفید است. مربیان همچنین باید وقت بگذارند و به دانش‌آموزان خود توضیح بدهند که چرا انتقاد سازنده می‌کنند و این موضوع چگونه می‌تواند در دراز مدت به دانش‌آموز کمک کند.

در نهایت، ارائه‌ی پشتیبانی و درک دانش‌آموزان در طول فرآیند به کاهش هرگونه استرس یا اضطراب بالقوه مرتبط با دریافت بازخورد از سوی معلم، کمک می‌کند. با پیروی نکاتی که در این مقاله ذکر شد، معلم‌ها می‌توانند اطمینان داشته باشند که کلاس‌های درس آن‌ها یک محیط امن و حمایت‌کننده برای همه‌ی دانش‌آموزان خواهد بود.

---

سوالات متداول

چگونه می‌توان اهمیت انتقاد سازنده را به دانش‌آموزان آموزش داد؟

به دانش‌آموزان بازخورد معنادار در مورد کارشان بدهید. این به آن‌ها می‌فهماند که شما به آن‌ها و تجربه‌ی یادگیری آن‌ها اهمیت می‌دهید. در مکالمه با دانش‌آموزان در مورد کارهایی که به خوبی انجام داده‌اند، صحبت کنید و پیشنهادها و ایده‌هایی را ارائه کنید تا به آن‌ها کمک کند تسلط خود را در اموری که در آن‌ها ضعف دارند، بالا ببرند.

چگونه به دانش‌آموزان بیاموزیم که انتقادپذیر باشند؟

دانش‌آموزان خود را تشویق کنید تا از شخصی که بازخورد ارائه می‌دهد بپرسند که چگونه می‌توانند پیشرفت کنند. از دانش‌آموزان بخواهید فرض را بر این بگذارند که فرد منتقد هدفی جز پیشرفت آن‌ها ندارد و ممکن است در خلال انتقاداتش ایده‌ها یا راه‌حل‌های جدیدی به آن‌ها ارائه دهد.

بهترین راه برای پاسخ به انتقاد چیست؟

ذهنی باز داشته باشید و در صورت امکان، اشتباهات خود را قبول کنید و برای بهبودی در آن‌ها تلاش کنید. اگر شرایط ایجاب می‌کند، همیشه آماده‌ی عذرخواهی باشید. در نهایت، سعی کنید بیش از حد بر انتقاداتی که دریافت می‌کنید تمرکز نکنید. در عوض، هر نکته‌ی مثبتی را که می‌توانید از آن بگیرید و سپس به کار خود ادامه دهید.