12 راهکار برای ترغیب فرزندان به یادگیری | چطور به فرزندمان انگیزه درس خواندن بدهیم

اکثر دانش‌آموزان موفق، یادگیرندگان خوبی به دنیا نمی‌آیند. بله، شخصیت فردی نقش مهمی در تمایل کودک به یادگیری و تمایل کلی او به مورد مدرسه و تحصیل دارد، اما بیشتر کودکانی که یادگیرندگان خوبی هستند در مقطعی مجبور شده‌اند یادگیرنده‌ی خوبی شوند. مهم‌تر از آن، هر دانش‌آموزی که استعداد اولیه را داشته باشد و انگیزه‌ی مناسب را دریافت کند، می‌تواند به یک یادگیرنده‌ی خوب تبدیل شود.

یکی از بزرگ‌ترین اشتباهاتی که معلمان و والدین می‌توانند در مورد رشد دانش‌آموزان و کودکانی که یادگیرنده خوبی هستند مرتکب شوند، محدود کردن یادگیری آن‌ها به کلاس درس است. با اینکه کلاس درس احتمالاً منبع اصلی آموزش خواهد بود، اگر می‌خواهید واقعاً میل و توانایی کودک برای یادگیری را افزایش دهید، رشد فکری، اجتماعی و تحصیلی فرزندانتان باید خارج از دیوارهای کلاس باشد.‌

در این مقاله نکات و راهکارهای اثبات‌شده‌ای به شما ارائه می‌شود که با به‌کارگیری آن‌ها فرزند شما برای یادگیری ترغیب می‌شود و لذت آن را کشف می‌کند:

(1) جو مطالعه ایجاد کنید

مطالعه، کلید موفقیت در یادگیری است. کودکانی که به مطالعه علاقه دارند، عشق به یادگیری را در خود پرورش می‌دهند. کودکانی که با خواندن مشکل دارند، با یادگیری هم دست و پنجه نرم می‌کنند.

مطالعه نه‌تنها به کودکان کمک می‌کند تا دایره‌ی لغات بسیار غنی‌تری داشته باشند، بلکه به مغز آن‌ها کمک می‌کند تا یاد بگیرند که چگونه مفاهیم و ارتباطات آن‌ها را پردازش کنند. مهارت‌های به دست آمده از خواندن بسیار فراتر از افزایش عملکرد در کلاس‌های ادبیات است. دانش‌آموزانی که خوب می‌خوانند، در همه‌ی دروس – ازجمله دروس فنی مانند ریاضی و علوم، توانایی بیشتری برای یادگیری دارند.

با پر کردن دنیای فرزندتان با مطالعه، به او کمک کنید تا مهارت‌های خواندن و عشق به خواندن را توسعه دهد. مرتباً برای فرزندتان بخوانید. از فرزندتان بخواهید با صدای بلند بخواند. یک زمان مطالعه‌ی خانوادگی ایجاد کنید که در آن همه 20 دقیقه در روز روی مطالعه تمرکز کنند. اگر خودتان در مقابل فرزندتان مطالعه کنید و خانه را با مواد خواندنی (رمان، پوستر، روزنامه، مجلات و …) پر کنید، فضایی از مطالعه ایجاد خواهید کرد که به فرزند شما اهمیت مطالعه را نشان می‌دهد.

کلید افزایش میزان مطالعه‌ی فرزندان این است که خواندن را سرگرم‌کننده کنید – نه خسته کننده. اگر کودک به این نتیجه برسد که خواندن خسته کننده است، توانایی یادگیری او کاهش می‌یابد. به کودکان اجازه دهید کتاب‌هایشان را خودشان انتخاب کنند، به آن‌ها کمک کنید بخوانند و فعالیت‌هایی برای آن‌ها ایجاد کنید که خواندن را سرگرم کننده می‌کند.

(2) فرمان را به دست فرزندتان بدهید

وقتی صحبت از آموزش به میان می‌آید، تمام تجربه‌ی برخی از بچه‌ها کنترل، کنترل و کنترل است. هنگامی که کودک احساس می‌کند تحت کنترل است، یا وقتی نوبت به آموزش می رسد از کنترل خارج می‌شود یا اغلب از یادگیری کناره‌گیری می‌کند. این مهم است که کودکان را در فرآیند یادگیری راهنمایی کنید، اما به همان اندازه مهم است که به کودکان اجازه دهید تا تجربه‌ی یادگیری خود را کنترل کنند. این موضوع چه در خانه و چه در کلاس، به کودکان این امکان را می‌دهد که مستقیماً در انتخاب‌های مربوط به یادگیری خود مشارکت داشته باشند.

همچنین توصیه می‌شود به کودکان اجازه دهید فعالیت‌های فوق‌برنامه خود را انتخاب کنند. هر چه بتوانید کنترل و ورودی بیشتری را با توجه به محیط یادگیری، فعالیت‌ها و سبک کودک در اختیار او قرار دهید، کودک بیشتر درگیر آموزش می‌شود و انگیزه‌ی بیشتری برای یادگیری خواهد داشت.

(3) با فرزند خود ارتباط باز و صمیمانه داشته باشید

فرزند یا دانش‌آموز خود را تشویق کنید تا نظرش را در مورد تحصیل بیان کند. یک فضای باز ایجاد کنید که در آن احساس راحتی کند که علایق، دوست نداشتن یا نگرانی‌هایش را بیان کند. هنگامی که او نظر خود را با شما به اشتراک می‌گذارد، مطمئن شوید که احساسات او را تأیید می‌کنید – حتی اگر مخالف هستید. وقتی بچه‌ها احساس می‌کنند نظرشان مهم نیست، عموماً از فرآیند یادگیری جدا می‌شوند. یادگیرندگان خوب نظرات خود را می‌دانند و احساس اطمینان می‌کنند که می‌توانند در مورد تجربه‌ی آموزشی خود بدون قضاوت، سرکوب، دلسردی یا نادیده گرفته شدن، حرف بزنند.

(4) روی علایق فرزندتان تمرکز کنید

وقتی یادگیری، کودکان را در زمینه‌ها و موضوعات مورد علاقه‌شان درگیر می‌کند، یادگیری تبدیل به سرگرمی می‌شود و کودکان درگیر یادگیری می‌شوند. اگر واقعاً می‌خواهید به فرزندتان کمک کنید تا به یک یادگیرنده‌ی خوب تبدیل شود، او را تشویق کنید تا موضوعات و موضوعاتی را که او را مجذوب خود می‌کند، بررسی کند. اگر دایناسورها را دوست دارد، به او کمک کنید کتاب‌ها و داستان‌های جذاب و جالبی درباره دایناسورها پیدا کند. سپس او را به چالش بکشید تا پنج دایناسور مورد علاقه‌ی خود را شناسایی کند و توضیح دهد که چرا هر یک را انتخاب کرده است.

(5) انواع مختلف سبک‌های یادگیری را درنظر بگیرید

هر کودک ترجیحات و سبک یادگیری خاصی دارد که به بهترین وجه با روش یادگیری او سازگار است. برخی از کودکان سبک یادگیری غالب دارند، در حالی که برخی دیگر ترجیح می دهند با استفاده از ترکیبی از سبک‌های یادگیری مطالب را بیاموزند. لزوماً یک سبک یادگیری درست یا غلط یا ترکیبی از سبک‌های یادگیری وجود ندارد. با این حال، با کمک به کودک خود برای کشف سبک‌های یادگیری ترجیحی خود، می‌توانید از تکنیک هایی استفاده کنید که میزان و کیفیت یادگیری او را بهبود می‌بخشد.

هفت سبک یادگیری اساسی وجود دارد: دیداری، شنیداری، کلامی، فیزیکی، منطقی (ریاضی)، اجتماعی و انفرادی. به عنوان مثال، کودکانی که یادگیرنده‌ی بصری هستند، با دیدن چگونگی کار کردن، بهتر یاد می‌گیرند. برعکس، کودکانی که یادگیرنده‌ی شنیداری هستند، با گوش دادن به چیزهایی که توضیح داده می‌شود، بهتر یاد می‌گیرند. برای کودکان خردسال، کشف و به کارگیری انواع مختلف سبک‌های یادگیری مفید است.

(6) اشتیاق خود را برای یادگیری به فرزندتان نشان بدهید

اگر فرزند یا دانش‌آموز شما ببیند که شما صمیمانه مشتاق یادگیری هستید، احتمالاً او هم مشتاق یادگیری می‌شود. دیدن این اشتیاق به او کمک کند تا ببیند یادگیری سفری برای اکتشاف‌های جدید هیجان‌انگیز است. از هر فرصتی برای کشف اطلاعات جدید با او استفاده کنید. همانطور که فرزندتان لذت و هیجانی را که یادگیری به زندگی شما به می‌آورد می‌بیند، اشتیاق او نیز برای یادگیری چیزهای جدید افزایش می‌یابد.

(7) از طریق یادگیری مبتنی بر بازی، یادگیری را سرگرم کننده کنید

یادگیری مبتنی بر بازی مفهوم جدیدی نیست. مدت زیادی است که این نوع آموزش وجود دارد. یادگیری مبتنی بر بازی به دلایل زیادی می‌تواند بسیار سودمند باشد. استفاده از بازی‌ها به‌عنوان یک ابزار آموزشی نه تنها فرصت‌هایی را برای یادگیری عمیق‌تر و رشد مهارت‌های غیرشناختی فراهم می‌کند، بلکه به ایجاد انگیزه در کودکان برای تمایل به یادگیری کمک می‌کند. هنگامی که کودک به طور فعال درگیر یک بازی است، ذهن او لذت یادگیری یک سیستم جدید را تجربه می‌کند. بازی‌هایی که سرگرم‌کننده هستند، مزیت افزوده‌ای را برای ایجاد انگیزه در کودکان برای مشارکت در فرآیند یادگیری و تمایل به یادگیری بیشتر فراهم می‌کنند.

یادگیری مبتنی بر بازی همچنین یک انگیزه‌ی موثر برای یادگیری مبتنی بر گروه است – که می‌تواند به ویژه برای کودکان در یک محیط کلاس درس مفید باشد. دانش‌آموزان معمولاً در بازی‌ها بیشتر از دوره‌های آموزشی تلاش می‌کنند. بازی‌ها جذاب‌ترند. همچنین جنبه‌ی رقابتی برای بازی کردن وجود دارد. دانش‌آموزان در تلاش برای رقابت یا برنده شدن، از طرف خود یا تیمشان هستند. آن‌ها ممکن است در تلاش برای کسب امتیاز بیشتر برای تیم خود یا به این دلیل که فرصت بازی را می‌خواهند، در سطح بالاتری عمل کنند.

یادگیری مبتنی بر بازی یک راه عالی برای والدین و معلمان است تا ایده‌ها، دستور زبان، مفاهیم و دانش جدید را به گونه‌ای معرفی کنند که کودکان را تشویق به یادگیری کند.

(8) روی آنچه که فرزندتان می‌آموزد تمرکز کنید، نه عملکرد او

به جای اینکه به محض اینکه از مدرسه به خانه می‌آید از فرزندتان بپرسید که در امتحان ریاضی چگونه عمل کرده است، از او بخواهید آنچه را که امروز در ریاضیات آموخته به شما بیاموزد. بر چیزهایی که فرزندتان در حال یادگیری آن‌ها است تمرکز کنید، نه نحوه‌ی عملکرد او. عملکرد مهم است اما تمرکز بر تجربه‌ی یادگیری او مهم‌تر است، چون به فرزندتان نشان می‌دهد که:

1. یادگیری واقعی مهم‌تر از نمرات امتحانی است.
2. نتایج امتحانات مهم‌ترین مسئله نیست.
3. شما بیشتر نگران خود او هستید نه عملکرد و نمره‌ی او.
4. با تمرکز بر تجربه یادگیری او در هر روز، این فرصت را برای او فراهم می‌کنید تا درس خود را به زبان خودش بیان کند و آموخته‌هایش را تقویت کند.

(9) به فرزندتان کمک کنید منظم بماند

کمک به فرزندتان در سازماندهی مطالب درسی، کتاب‌ها و تکالیفش، کمک زیادی به او می‌کند تا انگیزه‌ی یادگیری داشته باشد. بی‌نظمی در میان کودکان سنین مدرسه معمول است، اما همچنین می‌تواند منجر به احساس غرق شدن در میان انبوه مطالب شود. کودکان غرق شده زمان و تلاش بیشتری را صرف ناامیدی و نگرانی می‌کنند تا اینکه یاد بگیرند. در کمک به فرزندتان در سازماندهی وسایل مدرسه و تکالیفش صبور، اما ثابت قدم باشید. این به او کمک می کند تا احساس کنترل داشته باشد، کمتر تحت تأثیر قرار بگیرد و انگیزه‌ی بیشتری برای یادگیری داشته باشد.

(10) دستاوردهای فرزندتان را بشناسید و تشویق کنید

مهم نیست که دستاوردهای فرزندتان چقدر کوچک باشند، این دستاوردها را بشناسید و نشویق کنید. این امر به ویژه برای کودکان دبستانی که نیاز به تقویت مثبت دائمی دارند تا انگیزه‌ی یادگیری را حفظ کنند و خود را برای انجام بهتر تکالیف‌شان به چالش بکشند، بسیار مهم است. به پایان رساندن یک پروژه‌ی دشوار مستحق توجه ویژه است. همیشه از تقویت مثبت به عنوان ابزار خود برای ایجاد انگیزه‌ی یادگیری در مورد فرزندتان استفاده کنید.

(11) روی نقاط قوت تمرکز کنید

هنگامی که کودک شما از نظر تحصیلی با مشکلات زیادی روبرو می‌شود، تمرکز بر نقاط قوت می‌تواند دشوار باشد. با وجود این، تمرکز بر نقاط قوت فرزندتان برای رشد و پیشرفت عاطفی و تحصیلی سالم، حیاتی است. تمرکز بر نقاط قوت کودک شکل دیگری از تقویت مثبت است که او را برای ادامه‌ی یادگیری تشویق می‌کند. برعکس، تمرکز بر نقاط ضعف فرزندتان چیزی جز دلسردی، ناراحتی و عدم تمایل به یادگیری در پی ندارد. مثلاً آیا «مریم» در امتحان ریاضی خود مردود شده است؟ علاوه بر اینکه در ریاضیات کمک بیشتری به او می‌کنید، حتما به او به خاطر عملکرد خوبش در کلاس علوم تبریک بگویید.

بیشتر بخوانید: مشکلات دانش آموزان در انجام تکالیف مدرسه + حل مشکل افزایش انگیزه در دانش آموزان مشکلات خانوادگی و تاثیر آن بر دانش آموزان کودکان طلاق در مدرسه [مشکلات و نحوه برخورد مربیان و والدین] چگونه فرزند خود را برای آزمون و ارزشیابی آماده کنیم؟ چگونه یک سیستم مدیریت مدرسه به والدین کمک می کند؟

(12) هر روز را به روز یادگیری تبدیل کنید

تبدیل هر روز به یک روز یادگیری ممکن است کمی زیاد به نظر برسد، اما واقعاً اینطور نیست، اگر راه درست را پیش ببرید. در صورت امکان، فرزندتان را تشویق کنید تا دنیای اطراف خود را کشف کند، سؤال بپرسد و ارتباط برقرار کند. به او کمک کنید تا آنچه را که می بیند و تجربه می‌کند، طبقه‌بندی کند و انتقادی بیندیشد. تبدیل هر روز به یک روز یادگیری به کودک شما کمک می‌کند تا انگیزه‌ی درونی خود را برای یادگیری در کلاس درس، خانه یا هر کجا که باشد رشد دهد. [منبع]

نتیجه‌گیری

والدین هر کودک و نوجوان می‌توانند نقش سازنده یا مخربی در ارتقای توانایی‌های او برای یادگیری داشته باشند. در مقاله‌ای که خواندید 12 راهکار عملی برای افزایش انگیزه‌ی فرزندان برای یادگیری و درس خواند ذکر شد. درنهایت به‌عنوان والدین یک دانش‌آموز باید تلاش کنید وقتی کاری را انجام می‌دهد که شما آن را تأیید می‌کنید، با لبخند یا کلمه‌ای ستایش آمیز به او پاداش بدهید. در طول روز به او زمان‌هایی بدهید تا هر کاری که دوست دارد انجام بدهد و به او کمک کنید تا برای زمان خود برنامه‌ریزی کند.

بگذارید فرزندتان بداند که به او ایمان دارید. اغلب با فرزندتان صحبت کنید و با او آواز بخوانید و شاد باشید. نگرش مثبت نسبت به مدرسه و یادگیری داشته باشید و مطمئن شوید که فرزندتان تکالیف خود را انجام می‌دهد.

سوال‌های متداول

برای ایجاد انگیزه در دانش‌آموزان چه باید گفت؟

بیان جملات تشویق کننده زمانی که کودک شما در مسیر تحصیل به مشکل برخورده است، به او کمک می‌کند. مثلاً بگویید: «تنها کاری که باید انجام بدهی این است که تمام تلاش خود را بکنی»، «خیلی خوشحالم که در مواقعی که نیاز داشتی کمک خواستی»، «من به تو ایمان دارم»، «هیچ کس کامل نیست»، «می‌توانی از اشتباهات خود درس بگیری»، «پشتکار به موفقیت تو کمک می‌کند» و «به خودت ایمان داشته باش، تو می‌توانی».

وقتی فرزندمان نمی‌خواهد درس بخواند چه باید بکنیم؟

وقتی کاری را انجام می‌دهد که شما آن را تأیید می‌کنید، با لبخند یا کلمه‌ای ستایش‌آمیز به او پاداش دهید. در طول روز به او زمان بدهید تا هر کاری که دوست دارد انجام دهد. به او کمک کنید تا برای زمان خود را برنامه ریزی کند. اگر دوستان خوبی داشته باشد، که اهل مطالعه و علاقمند به یادگیری باشند، احتمال دارد او نیز در مورد یادگیری مشتاق‌تر شود.

چگونه فرزندم را به درس خواندن تشویق کنم؟

بگذارید فرزندتان بداند که به او ایمان دارید. با فرزندتان صحبت کنید. زمان‌های مربوط به تماشای تلویزیون یا استفاده از تلفن هوشمند و شبکه‌های اجتماعی را برای فرزندتان محدود کنید. نگرش مثبت نسبت به مدرسه و یادگیری داشته باشید. مطمئن شوید که فرزندتان تکالیفش را انجام می‌دهد.