11 نکته برای قوی شدن در درس ریاضی

بسیاری از دانش‌آموزان تلاش می‌کنند تا در درس ریاضی قوی‌تر عمل کنند. از طرفی دانش‌آموزان زیادی هم درس ریاضی را خسته‌کننده یا طاقت‌فرسا می‌دانند. بعضی از افراد فقط با فکر کردن به حل معادلات و به خاطر سپردن فرمول‌ها، دچار اضطراب ریاضی می‌شوند و کف دستشان عرق می‌کند. بعضی از دانش‌آموزان هم فکر می‌کنند هر چقدر هم که تلاش کنند، هرگز اصول هندسه یا جبر را درک نخواهند کرد.

ریاضی درس ساده‌ای نیست و با پیشرفت در تحصیل دشوارتر هم می‌شود. اما لازم نیست اعداد را دوست داشته باشید تا یاد بگیرید چگونه در ریاضی نمرات خوبی کسب کنید. با نگرش و راهکارهای مناسب، هر کسی می‌تواند یاد بگیرد که چگونه در ریاضیات بهتر عمل کند. به علاوه، ریاضی یکی از مهارت‌هایی است که مدت‌ها پس از اتمام تحصیلات رسمی از آن استفاده خواهید کرد. از مدیریت پول گرفته تا ثبت مالیات و یا حتی در پخت و پز، اعتماد به نفس شما در کار با اعداد، هر روز به کمک شما می‌آید. در این مقاله 11 راهکار برای افزایش این اعتماد به نفس، ارائه شده است.

(1) مسائل ریاضی را به موقعیت‌های واقعی ربط بدهید

وقتی به یک معادله‌ی ریاضی پیچیده نگاه می‌کنید چه می‌بینید؟ ترکیب تصادفی حروف و اعداد؟ جای تعجب ندارد که شما به اضطراب ریاضی دچار هستید! یک نکته‌ی ساده برای بهتر شدن در ریاضیات این است که در صورت امکان این دانش را با سناریوهای زندگی واقعی ارتباط بدهید.

اگر معلم شما معادله‌ی دشواری را روی تخته می‌نویسد، از خود بپرسید که چگونه می‌توانید از این فرمول در خارج از کلاس استفاده کنید. همیشه به خاطر سپردن چیزی که نمی‌فهمیم چالش‌برانگیزتر است. اما بهتر شدن در ریاضی زمانی هدفمند می‌شود که آن را معنادار کنیم.

اگر معادله‌ای که معلم روی تخمه می‌نویسد برای شما معنایی نداشته باشد، شاید بتوانید آن را حل کنید، اما احتمالاً خیلی به آن اهمیت نمی‌دهید. حالا، اگر به شما بگویم این معادله‌ی ریاضی بیانگر نحوه‌ی محاسبه‌ی قبض تلفن شماست، چه می‌شود؟ شما به طور ناگهانی یک ارتباط واقعی با مسئله پیدا می‌کنید. حالا دیگر این معادله، فقط مجموعه‌ای از حروف و اعداد نیست.

به یاد داشته باشید که یک دلیل ارزشمند برای بهتر شدن در ریاضیات این است که تصمیم‌گیری‌های روزمره را آسان‌تر کنید. بنابراین هر زمان که می‌توانید، شروع به ربط دادن تکالیف ریاضی خود به موقعیت‌های واقعی کنید. اگر این کار را انجام دهید، آن فرمول‌های فریبنده ممکن است منطقی‌تر به نظر برسند.

(2) بر مهارت‌های پایه‌ای ریاضی تسلط پیدا کنید

گاهی اوقات، مطالعه‌ی ریاضی می‌تواند شبیه به یادگیری یک زبان خارجی باشد. پس چرا با آن مثل یادگیری زبان رفتار نشود؟ شما هنگام یادگیری یک زبان بیگانه ابتدا چند کلمه‌ی ساده می‌آموزید. سپس، تمرین می‌کنید که تعداد انگشت شماری از کلمات را در یک جمله ردیف کنید. در نهایت، پس از چند بار تکرار، پایه‌ی محکمی برای پیشرفت مهارت‌های زبانی خود خواهید داشت.

محاسبات پیچیده‌ی ریاضی نیز بر پایه‌ی مهارت‌های اساسی است. اصول اولیه‌ی ریاضی یعنی مفاهیمی مانند کسر و اعشاری را خوب کار کنید. از رفتن به سطوح بالاتر ریاضی تا زمانی که اصول اساسی را به طور کامل درک نکرده‌اید، خودداری کنید – حتی اگر این به معنای حل چند تمرین اضافی در طول مسیر باشد.

(3) مسائل پیچیده‌ را به بخش‌های کوچک‌تر تقسیم کنید

هیچ راهی برای دور زدن آن وجود ندارد: در دوران تحصیلی خود با مسائل ریاضی مشکل مواجه خواهید شد. هنگام مواجه شدن با چنین موارد، این سوال را از خود بپرسید: چگونه می‌توانم این مسئله‌ی ریاضی را به بخش‌های کوچکتر و قابل مدیریت‌تر تقسیم کنم؟

سوال را با دقت بخوانید و دوباره بخوانید. یک نفس عمیق بکشید. آیا مفاهیم یا فرمول‌های آشنا را در آن مسئله‌ی بزرگ و دشوار، تشخیص می‌دهید؟ با «تقسیم کردن» یک مسئله‌ی چالش برانگیز به بخش‌های کوچک، از بروز احساس ناتوانی جلوگیری می‌کنید.

اگر هنوز گیر کرده اید، اعداد را ساده کنید. اگر به جای 10000 با 10 کار کنید، مشکل قابل کنترل‌تر می‌شود؟ 2/3 به جای 37/52؟ (فقط فراموش نکنید که قبل از نوشتن پاسخ نهایی خود به اعداد اصلی برگردید!)

هنگامی که با مشکلات چالش برانگیز در زندگی و ریاضی مواجه می‌شوید، از خود بپرسید که چگونه می‌توانید شرایط را ساده کنید. شاید تعجب کنید که پاسخ چقدر واضح است!

(4) از آزمون‌های تمرینی نهایت استفاده را ببرید

آزمون‌ها و تست‌های تمرینی ابزار قدرتمندی هستند که به شما کمک می‌کنند به خوبی آماده شوید. اما یک مشکل وجود دارد. بسیاری از دانش‌آموزان هفته‌ها یا حتی ماه‌ها قبل از امتحان، در آزمون تمرینی یاد می‌گیرند که چگونه با یک سؤال سخت مقابله کنند. اما وقتی که همان نوع سوال بعداً در امتحان واقعی ظاهر می‌شود، گاهی اوقات فراموش می‌کنند که چگونه حلش کنند.

بهتر است که هر زمان که با یک سوال مشکل مواجه شدید، یک یادداشت روی صفحه قرار دهید. برای درک مشکل کمک لازم را دریافت کنید. در روزها و هفته‌های منتهی به امتحان، به طور منظم تمام سوالات تمرینی را که با یک یادداشت علامت‌گذاری کرده‌اید مرور کنید. اگر این راهکار را به فهرست استراتژی‌های آماده‌سازی برای آزمون و تست‌زدن اضافه کنید، شاهد پیشرفت در نمرات ریاضی خود خواهید بود.

اگر اهل کار با دنیای فناوری آموزش هستید، اپلیکیشن صددرصد رایگان هم‌درس، تمام این امکانات را در اختیار شما قرار می‌دهد. این اپلیکیشن در بخش تمرین، سوالاتی را برای شما جمع‌آوری می‌کند که در طی تمرینات خود، غلط زده‎‌اید یا بی‌جواب گذاشته‌اید. با انتخاب بخش تمرین، شما می‌توانید روی اشکالاتتان تمرکز کنید. همچنین با فعال کردن بخش مرور، هم‌درس به صورت هوشمند و براساس منحنی فراموشی به شما یادآوری می‌کند که چه زمانی به مرور مطالب درسی بپردازید.

(5) یک برنامه‌ی مطالعه‌ی ثابت ایجاد کنید

مطالعات نشان می‌دهد که شب امتحانی بودن، تاثیر مطلوبی بر یادگیری ندارد. ممکن است بتوانید معادلات یا فرمول‌ها را برای مدتی به خاطر بسپارید، اما اطلاعات را برای مدت طولانی حفظ نخواهید کرد.

در عوض چه کاری باید انجام دهید؟ یک برنامه‌ی مطالعه‌ی ثابت برای مرور مسائل و فرمول‌های ریاضی ایجاد کنید. اگر برای مسئولیت‌پذیری به انگیزه نیاز دارید، یک گروه مطالعه با سه تا چهار دانش‌آموز با انگیزه‌ی دیگر راه اندازی کنید.

می‌توانید برنامه‌ی خود را بر اساس «منحنی فراموشی ابینگهاوس» تنظیم کنید. این منحنی نشان می‌دهد که اگر سعی نکنیم اطلاعاتی که کسب کرده‌ایم را حفظ کنیم، چگونه در طول زمان آن‌ها را از خاطر می‌بریم. روش‌هایی وجود دارند که می‌توانید در طول دوران تحصیل خود از آن‌ها استفاده کنید تا منحنی فراموشی را به چالش بکشید. یکی از مهم‌ترین این روش‌ها، مرور منظم و بر اساس برنامه است. به‌عنوان مثال، می‌توانید اینطور برنامه بچینید:

1. مطالعه 1 روز پس از یادگیری اطلاعات جدید
2. مرور 3 روز پس از اولین مطالعه
3. مرور 7 روز پس از مطالعه‌ی دوم
4. مرور 21 روز پس از مطالعه‌ی سوم
5. مرور 30 روز پس از مطالعه‌ی چهارم
6. مرور 45 روز پس از مطالعه‌ی پنجم
7. مرور 60 روز پس از مطالعه‌ی ششم

می‌توانید از این برنامه برای انتقال مفاهیم و فرمول‌های اساسی ریاضی به حافظه‌ی بلندمدت خود استفاده کنید. برای هر جلسه‌ی مرور برای هر مبحث فقط باید حدود 10 تا 15 دقیقه زمان نیاز داشته باشید.

(6) هر مرحله از محاسبات خود را یادداشت کنید

حتماً برای شما هم پیش آمده است که برگه‌ی امتحان ریاضی خود را پس می‌گیرید و سوالاتی را که اشتباه کرده‌اید مرور می‌کنید. متوجه می‌شوید که برای تعدادی از سؤالات همه چیز را درست انجام داده‌اید – به جز یک اشتباه کوچک. این بدان معنی است که شما پپاسخ نهایی را اشتباه محاسبه کرده‌اید.

توجه داشته باشید که عجله در فرآیند حل مسائل ریاضی، به دقت شما کمکی نمی‌کند. بنابراین بسیار مهم است که هر مرحله از محاسبات خود را یادداشت کنید. به این ترتیب می‌توانید محاسبات میانی خود را در مسیر رسیدن به پاسخ نهایی بررسی کنید. با انجام این کار، از اشتباهات جلوگیری می‌کنید و اشتباهاتی که در طول مسیر مرتکب شده‌اید را کشف خواهید کرد.

اگر منظم و مرتب باشید موفق‌تر خواهید بود. اگر نتوانید دست خط خود را بخوانید، نمی‌توانید روند محاسباتی خود را بررسی کنید.

(7) ریاضیات ذهنی را تمرین کنید

اکنون، برخی از شما ممکن است فکر کنید: «آیا تمرین ریاضی ذهنی برعکس نوشتن هر مرحله در حین حل یک مسئله نیست؟» خوب، نه دقیقا. وقتی در مورد ریاضیات ذهنی صحبت می‌کنیم، به محاسبات ساده‌ای اشاره می‌کنیم که می‌توانید در ذهن خود انجام دهید. مغز شما مانند یک ماهیچه است. برای قوی نگه داشتن آن، باید از آن استفاده کنید و آن را به چالش بکشید.

ریاضیات ذهنی یک راه عالی برای انجام این کار است. به علاوه، به شما امکان می‌دهد درک خود را از روابط عددی تقویت کنید. سعی کنید از ریاضیات ذهنی هنگام خرید یا صرف غذا در رستوران استفاده کنید. به والدینتان کمک کنید تا بدون استفاده از گوشی هوشمند، رقم فیش را محاسبه کنند. تخمین بزنید که مالیات بر فروش در فروشگاه مواد غذایی چقدر خواهد بود. به تمرین ادامه دهید، و در نهایت، دیگر با خود نمی‌پرسید: «چگونه در ریاضیات بهتر شوم؟» در عوض، از اعتماد به نفس بالای خود لذت خواهید برد.

اگر به ریاضیات علاقمند هستید و در دوره‌ی دوم متوسطه تحصیل می‌کنید، مطالعه‌ی مقاله‌ی «راهنمای جامع المپیاد ریاضی + معرفی منابع آزمون» را به شما پیشنهاد می‌کنیم. همچنین با مطالعه‌ی مقاله‌ی «چگونه ریاضی را سریع یاد بگیریم؟» با ترفندهای دیگری برای یادگیری ریاضیات آشنا شوید.

(8) حس عددی خود را بهبود ببخشید

حس عددی به میزان راحتی شما با اعداد و ریاضیات پایه اشاره دارد. برخی از افراد حس عددی بهتری نسبت به دیگران دارند، و این اشکالی ندارد! با تمرین، هر کسی می‌تواند حس عددی خود را بهبود ببخشد.

یک ترفند سرگرم کننده برای پرورش حس اعداد وجود دارد: حدس زدن یا تخمین زدن.

همانطور که به فعالیت‌های روزانه خود می‌پردازید، به فواصل، مقادیر و اندازه‌گیری‌هایی که با آن‌ها برخورد می‌کنید فکر کنید. به‌عنوان مثال: چند کیلومتر برای رفتن به تمرین فوتبال باید طی کنید؟ چند گالن آب برای پر کردن یک استخر لازم است؟ چند قاشق غذاخوری شکر می‌تواند در آن کاسه جا شود؟

هر زمان که توانستید، محاسبات واقعی را انجام دهید تا ببینید چقدر دقیق بوده‌اید. هرچه بیشتر در مورد دنیای اطراف خود تخمین بزنید، تقریب‌های شما بهتر می‌شود – و در برخورد با اعداد احساس راحتی بیشتری خواهید داشت.

(9) بر روند حل مسائل تمرکز کنید

دانش‌آموزانی که در مدرسه موفق می‌شوند بر یادگیری اطلاعات تمرکز می‌کنند، نه بر گرفتن نمره‌ی عالی. مطمئنا، گرفتن نمرات خوب احساس خوبی دارد. اما آنچه بسیار مهم‌تر است عادات مثبتی است که شما را در فرآیند یادگیری موثر شکل می‌دهد.

همین اصل در مورد یادگیری نحوه‌ی بهتر شدن در ریاضی نیز صدق می‌کند. دریافت پاسخ صحیح در امتحان عالی است. اما آنچه مهم است این است که فرآیندی را که شما را به این پاسخ درست رسانده است، درک کنید.

اینها همان فرآیندهایی هستند که به شما کمک می‌کنند در دنیای خارج از مدرسه فعالیت کنید. همانطور که به موضوعات پیچیده‌ی ریاضی مانند حساب دیفرانسیل و انتگرال و اعداد مختلط می‌پردازید، به خاطر داشته باشید که چرا فرمول‌های خاصی را یاد می‌گیرید. اگر فرآیند محاسبات را درک نمی‌کنید، برای کمک به معلم خود مراجعه کنید.

(10) سوال بپرسید

وقتی نوبت به بهتر شدن در ریاضی می‌رسد، هرگز شرم‌آور نیست که در زمان نیاز به راهنمایی، سوال بپرسید. اگر سوالی دارید، برای حمایت نزد معلمان یا والدین خود بروید. آن‌ها می خواهند به شما کمک کنند تا موفق شوید!

چند نکته‌ی مفید برای پرسیدن سوالات بهتر وجود دارد تا بتوانید در ریاضیات بهتر شوید:

• تا حد امکان در مورد سوالات خود دقیق باشید.
• با دقت گوش کنید.
• یادداشت‌برداری کنید تا اطلاعات بیشتری داشته باشید تا بعداً به آن مراجعه کنید.
• آنچه را که شنیدید برای بررسی درک خود برای معلم خود تکرار کنید.
• زودتر شک و تردید خود را برطرف کنید؛ برای کمک گرفتن تا روز قبل از امتحان منتظر نمانید.

(11) مثبت بمانید

بهتر شدن در ریاضی ممکن است در ابتدا غیرممکن به نظر برسد. اما با طرز فکر و ابزار مناسب، می‌توانید درک خود از اعداد را بهبود ببخشید – و نمرات ریاضی بهتری نیز کسب کنید.

طرز فکر شما مهم است و عباراتی که به خود می‌گویید، احساس شما را شکل می‌دهد. به عبارت دیگر، خودگویی مثبت به شما کمک می‌کند دانش‌آموزی موفق‌تر و انعطاف‌پذیرتر شوید. خودگویی منفی نتیجه‌ی معکوس خواهد داشت.

به‌عنوان مثال می‌توانید چنین جملاتی را تکرار  کنبد:

• هر چه سخت‌تر می‌شود، سخت‌تر تلاش می‌کنم.
• وقتی خسته هستم توقف نمی‌کنم. وقتی کارم تمام شد متوقف می‌شوم.
• پیشرفت اهمیت دارد، نه کمال. [منبع]

نتیجه‌گیری

یکی از دغدغه‌ها و چالش‌هایی همیشگی در دوران تحصیل دانش‌آموزان، تسلط پیدا کردن بر درس ریاضی است. بسیاری از دانش‌آموزان و حتی بزرگسالانی که از دوران تحصیلشان زمان زیادی گذشته است، دچار اضطراب ریاضی هستند و هنگام مواجه شدن با یک مسئله‌ی ریاضی به کلی بهم می‌ریزند و دچار استرس می‌شوند.

کسی منکر چالش‌برانگیز و پیچیده بودن درس ریاضی نیست، اما اگر روش شما در مواجه با این درس صحیح باشد، ارتباط بهتری با مفاهیم آن خواهید گرفت. ازجمله راهکارهایی که برای تسلط بر درس ریاضی توصیه می‌شود این است که مسائل پیچیده‌ی ریاضی را به بخش‌های کوچک‌تر تقسیم کنید، بر مهارت‌های پایه در ریاضی تسلط پیدا کنید، قبل از رفتن به موضوع دیگر مطمئن شوید که موضوع قبلی را درک کرده‌اید، اهمیت حس اعداد را بدانید، تمرین منظم و مداوم داشته باشید، برنامه‌ی مطالعاتی برای مرور مباحث داشته باشید و در آزمون‌‌های تمرینی ریاضی شرکت کنید.

سوال‌های متداول