25 راهکار افزایش جذابیت در کلاس‌ آنلاین

جذابیت در کلاس‌های آنلاین تبدیل به یک دغدغه‌ی اساسی برای معلمان شده است. مدتی است که با وجود پاندمی کرونا امکان آموزش حضوری وجود ندارد، در نتیجه این مقاله به ما در کاهش استرس دانش‌آموزان و افزایش اثربخشی کلاس‌های آنلاین کمک می‌کند. در ادامه راه‌حل‌های افزایش جذابیت در کلاس‌های آنلاین را شرح می‌دهیم.

کلاس‌های آنلاین در بستر اینترنت به شکل دو طرفه تشکیل میشود. یعنی استاد و شاگرد در محیطی آموزشی گرد هم می آیند. کلاس‌های آنلاین به دو صورت برگزار میشوند.

کلاس‌ آنلاین با مدرس

کلاس‌های آنلاین با مدرس، همانند کلاس‌های آموزش حضوری است و در زمان معین شروع و خاتمه می‌یابد. با این تفاوت که دانش آموزان باید در بستر اینترنت در کلاس حضور پیدا کنند. و مدرس به آموزش مجموعه مباحثی به صورت آنلاین از طریق pdf یا power point و… می‌پردازد. اگر برای دانش آموزان سوالی پیش آمد، می‌توانند در کلاس مجازی سوال کنند.

کلاس‌ آنلاین بدون مدرس

کلاس‌های آنلاین بدون مدرس محدودیت زمانی ندارد و شما هر زمانی می‌توانید در کلاس حضور پیدا کنید. در اینگونه کلاس‌ها نظارتی از سمت مدرس وجود ندارد. مجموعه‌ای منبع آموزشی که معمولاً شامل اسلاید، ویدئو، مقاله و… می‌شود در اختیار دانش‌آموز قرار می‌گیرد. در پایان بنا به مباحث تدریس شده ممکن است شامل آزمون نیز باشد.

بسیاری از کارشناسان عقیده دارند که دانش آموزان در کلاس‌های آنلاین بازیگوشی می‌کنند و مطالب درسی را آموزش نمی‌بینند، و کارشناسانی دیگر عقایدی خلاف این دارند، برای کسب اطلاعات بیشتر در این موضوع به مقاله زیر رجوع کنید.

? آموزش آنلاین بهتر است یا حضوری؟

راه‌های افزایش جذابیت در کلاس‌های آنلاین

کلاس‌ آنلاین یکی از ابزارهای مهم و کاربردی در جهت آموزش هستند که ممکن است گاهی برای دانش آموزان خسته کننده شود. ما در ادامه را‌ه‌هایی که برای جذاب‌تر شدن کلاس‌های مجازی مفید هستند را پیشنهاد داده‌ایم.

1) رابطه‌ای گرم و صمیمی بین معلم و دانش‌آموز برقرار کنید

دانش آموز باید حس خوبی داشته باشد و مشتاق به حضور در کلاس شود. معلم نیز باید سعی کند تا حد ممکن کلاس آنلاین را به آسانی برای دانش آموز سپری کند، دانش آموز برای حضور در کلاس‌های آنلاین نباید ترس و استرسی داشته باشد. در مورد متوسط بازه یادگیری مفید در دانش آموزان تفاوت نظر بسیاری وجود دارد اما شما باید تلاش کنید تا در زمان کوتاه، مباحث قابل درک را بیان کنید. توصیه می‌کنیم هر 5 یا 6 دقیقه یک بار فضای کلاس را با شوخی تغییر دهید تا راندمان آموزش افزایش یابد.

2) مباحث درسی مختصر و قابل درک باشد

سطح علمی دانش آموزان به یک شکل نیست، بهتر است مطالب به گونه‌ای تدریس شود که اکثریت دانش آموزان مطالب را متوجه شوند. واضح است که در یک کلاس‌ حضوری یا مجازی، از هرسطح علمی حضور دارند. معلمان بهتر است عنوان هر فصل را با یک ویدئو کوتاه، گیف یا تصویر انتخاب کنند.

3) در حین تدریس وضعیت دانش آموزان را جویا شوید

ممکن است تدریس طولانی شود پس پیشنهاد می‌کنیم وضعیت دانش آموزان را بررسی کنید که این‌کار باعث می‌شود تا:

1. دانش‌آموز حس خوبی پیدا کرده و در ادامه، بهتر به تدریس گوش می‌کند.
2. اگر از مطلب تدریسی منحرف شده دوباره به مباحث گوش فرا دهد.
3. اگر برای دانش آموز سوالی پیش آمده باشد، سوال می‌کند.

4) تدریس را با بازی و مسابقه ترکیب کنید

دانش آموزان نیاز به هیجان و فعالیت دارند. آن‌ها با بازی به شدت سمت یادگیری ترغیب می‌شوند. تدریس همراه با سرگرمی و بازی به دانش آموزان انگیزه یادگیری می‌دهد. برای مثال شما می‌توانید مباحث ریاضی را با بهره گیری از بازی با تعداد مشخص دانش آموزان انجام دهید یا تدریس با اشعار آهنگین داشته باشید. با ایجاد مسابقه بین دانش آموزان رقابتی تشکیل می‌شود که سبب افزایش یادگیری و هیجان آن‌ها می‌شود.

5) حاشیه نروید

سعی کنید هرگونه اطلاعات اضافی را حذف کنید تا ذهن دانش آموز تنها به درس متمرکز باشد. از طرفی پرداختن بیش از حد به درس یا برعکس ، ممکن است برای مدتی دانش آموز را سرگرم کند تا به آموزش توجه کند اما پس از مدت کوتاهی شوق حضور در کلاس‌های مجازی را از دست می‌دهد.

6) از ویدئو و تصاویر آموزشی استفاده کنید

این‌کار به کلاس‌های آنلاین تنوع می‌دهد. تا ذهن دانش آموز از متن خسته نشود. اگر متن زیاد باشد دانش آموز رغبتی به مطالعه‌ی آن ندارد در نتیجه راندمان آموزش را کاهش میدهد. ویدئوها باید کوتاه و مرتبط با مباحث درسی باشد، تصاویر هم باید دارای وضوح و اندازه مناسبی باشد.

7) دانش آموزان را به چالش بکشید

از مباحث تدریس شده سوال کنید، به دانش آموزان فرصت پرسش دهید. دانش آموزان باید فعال باشند. به چالش کشیدن دانش آموز به یادآوری مباحث قبلی کمک می‌کند. در نهایت باعث می‌شود آنچه را که فراموش شده به یاد آورد و با انگیزه بیشتر به مطالب گوش فرا دهد. اگر برای دانش آموزی مشکلی به وجود آمد، با بقیه در میان می‌گذارد تا در صورت امکان به یکدیگر کمک کنند.

8) از انیمیشن و تورهای آنلاین استفاده کنید

با توجه به مباحث تدریسی می‌توانید تورهای آموزش آنلاین برگزار کنید. به طور مثال برای علوم دانش آموزان می‌توانید مستندهای مربوط به آن مبحث را آماده کنید تا آموزش از یکنواختی خارج شود.

9) زیرساخت کلاس‌های آنلاین را درست انتخاب کنید

محیطی که آموزش در آن صورت می‌گیرد باید جذاب، آسان، کاربردی باشد تا دانش آموز به یادگیری جذب شود. به طور کلی باید تمام جنبه‌های آموزشی برای دانش آموزان مناسب باشد. از جمله ویژگی‌های اساسی شامل دسترسی ساده به کلاس‌های آنلاین در محیط آموزشی، رنگ‌بندی جذاب، امکان گفتگو در قالب چت یا مکالمه صوتی برای دانش آموزان و… وجود داشته باشد که از نکات بسیار مهم است.

10) دانش آموزان را تشویق کنید

دانش آموزان برای یادگیری بیشتر نیاز به تشویق دارند. این تشویق به هر شکلی می‌تواند انجام شود، به طور مثال با هدیه، معرفی بین هم کلاسی‌های خود  و… از این نوع تشویق‌ها هستند. در کل دانش آموزان برای یادگیری نیاز به انگیزه دارند تا بتوانند هدف تعیین کنند و به سمت هدف خود قدم بردارند، تشویق یکی از تاثیر گذارترین‌ها برای انگیزه دادن به دانش آموزان است تا راه خود را ادامه دهند.

11) زمان استراحت معین کنید

زمانی که تدریس طولانی شود، دانش آموزان خسته و کسل می‌شوند و نیاز به زمان استراحت دارند. وقتی ذهن دانش آموز از درس خسته می‌شود دیگر مطالب را درک نمی‌کند و نیاز به استراحت دارد تا مجدد به مطالب گوش فرا دهد. سعی کنید زمان تدریس خیلی طولانی نشود که این اتفاق برای دانش آموز رخ دهد.

12) دانش آموزان را تشویق به یادگیری کنید

شما می‌توانید زندگینامه‌های انسان‌های موفق را به طور خلاصه و با زبان کودکان برای آن‌ها تعریف کنید تا تشویق به یادگیری شوند و این افراد را الگو قرار دهند. تعداد افراد موفق کم نیست، شما پس از اینکه در مورد اشخاص موفق اطلاعاتی جمع آوری کردید، به طور خلاصه در قالب ویدئو یا تصاویر برای دانش آموزان نشان دهید تا الگوبرداری کرده و تشویق به ادامه راه شوند.

13) دانش آموزان را سرگرم کنید

شما می‌توانید در زمان استراحت دانش آموزان، داستانی مناسب با سن دانش آموزان برای آن‌ها تعریف کنید، تا همراه با زمان استراحت، داستانی سرگرم کننده هم شنیده‌ باشند. معلم می‌تواند از خاطرات یا ضرب‌المثل‌های آموزنده را که به یاد دارد هم با دانش آموزان در میان بگذارد. امروزه که دانش آموزان در محیط مدرسه نیستند و آموزش به شکل آنلاین است این روش یکی از راه‌های جذاب شدن کلاس‌های مجازی است.

14) مروری بر مباحث قبل داشته باشید

بهتر است قبل از تدریس مطلب مورد نظر، مروری بر مطلب قبلی داشته باشید تا دانش آموز با ذهن آماده وارد مبحث جدید شوند. این کار باعث می‌شود اگر سوالی برای دانش آموز پیش آمده که موضوعی را درک نکرده‌ است نیز حل شود. سبب می‌شود تا مباحث را به خاطر آورند و برای مسائل مطرح شده به راحتی راه‌حل ارائه دهند.

بیشتر بخوانید: سامانه حضور و غیاب آنلاین دانش آموزان مدرسه

بیشتر بخوانید: سامانه ثبت تکلیف آنلاین دانش آموزان مدرسه

15) بهتر است دانش آموز چهره معلم را ببیند

در این صورت باعث می‌شود ارتباط بهتری داشته باشد و از انجام فعالیت‌های خارج از کلاس مجازی بپرهیزد. تحقیقات انجام شده نشان می‌دهد که ارتباط تصویری با معلمان بسیار تاثیرگذارتر است. می‌توانید در صورت امکان مباحث را با ضبط و ارسال ویدئویی از معلم هنگام تدریس هم انجام دهید.

16) استفاده از ویدئوهای کوتاه در تدریس

ساخت و بهره‌گیری از ویدئوهای کوتاه درسی سبب مشتاق شدن دانش آموز نسبت به یادگیری می‌شود. ویدئوها باید کوتاه و در جهت آموزش مبحث مورد نظر باشد. ویدئو یکی از تاثیرگذارترین امکانات برای تدریس آنلاین است که آسان و سریع، جذابیت کلاس‌های آنلاین را افزایش می‌دهد.

17) فایل صوتی تهیه کنید

یک راه جذاب برای آموزش فایل صوتی است. معلم می‌تواند با ارسال فایل صوتی آموزش را جذاب‌تر کند. فایل صوتی باید ویژگی‌هایی داشته باشد از جمله اینکه:

• طولانی نباشد.
• صدا یکنواخت نباشد.
• از مطلب روخوانی نشود.

فایل صوتی این قابلیت را دارد تا چندین بار گوش داده شود، این امکان به دانش آموز کمک می‌کند تا مطالبی را که متوجه نشده باشد مجدد با خاطری آسوده گوش کند، تا متوجه مفاهیم گردد.

18) یکپارچه سازی کنید

یکپارچه سازی به این معنی است که بخش‌های جدا از هم در کلاس‌های آنلاین را تجمیع کرده و اطلاعات مشترک را فاکتور بگیرید. به طور مثال می‌توانید قست تکالیف، تدریس، حضور و غیاب، آزمون و… را یکپارچه سازی کنید تا در طی آموزش درگیر موارد تکراری نشوید و آموزش به راحتی انجام شود. برای همگام سازی این اطلاعات نرم افزارهایی وجود دارند که به شما کمک می‌کنند. نرم افزار Good Sync و Salesforce و نرم افزارهایی از این دست یکپارچه سازی را به خوبی انجام می‌دهند.

19) دانش آموزان را همراه خود کنید

به طور مثال اگر تصمیم دارید فردا فصل دو ریاضی را آموزش دهید، امروز از دانش آموزان بخواهید تا آن قسمت را مطالعه کنند و با آمادگی کامل در کلاس حضور یابند. این کار به معلم و دانش آموزان کمک می‌کند تا در مسیر رسیدن به هدف تعیین شده با سرعت بیشتری حرکت کنند، به این ترتیب زمانی که دانش آموز پیش زمینه‌ای از فصل دو ریاضی دارد، تدریس معلم نیز با سرعت بالاتر اتفاق خواهد افتاد و رسیدن به هدف سریع رخ می‌دهد.

20) به دانش آموزان نقش دهید

به این معنی که به هر یک از افراد کلاس نقشی را که باید در رسیدن به هدف ایفا کنند، نسبت می‌دهیم. حتی گروه بندی کنید و اعضای گروه را بشناسید و برای آن‌ها نام انتخاب کنید. به طور مثال گروه تهیه‌ی روزنامه دیواری، تبلیغات، نماینده‌ها، سرگروه‌ها و…. تشکیل دهید. این تعیین نقش به رسیدن به هدف سرعت بسیاری می‌بخشد.

21) تولید محتوای جذاب

برای درک بهتر دانش آموزان و جذابیت بیشتر کلاس‌های آنلاین باید از تولید محتوای مناسب بهره گرفت. به این معنی که شما مطالبی برای تدریس انتخاب می‌کنید که باید شامل تصاویر متنوع، ویدئوهای جالب، رنگ و فونت جذاب باشد و برای دانش آموزان جذابیت بیشتری داشته باشد. به دانش‌آموزان اجازه دهید ایده‌های خود را مطرح کنند، و شما در مسیر رسیدن به آن هدف معین، وظایف را مشخص کرده و همچنین آن ها را پیگیری کنید. به عبارت بهتر در راستای تعیین استراتژی برای رسیدن به آن ایده همراه دانش آموزان باشید.

22) هدف خود را با دانش آموزان مطرح کنید

بهتر است معلم هدف خود را با دانش آموزان درمیان بگذارد زیرا باعث می‌شود تا در رسیدن به هدف، دانش آموزان نیز تلاش کنند. به طور مثال معلم هدف را تمام شدن پنج فصل علوم در سه ماه قرار می‌دهد، این تعیین هدف باعث می‌شود تا همه‌ی دانش آموزان برای رسیدن به آن هدف معین تلاش کنند، و در نهایت در زمان نیز صرفه جویی می‌شود.

23) هدف خود را به تصویر بکشید

زمانی که هدفی معین را به تصویر می‌کشید (استوری برد) باعث  می‌شود که مراحل رسیدن به هدف آسان‌تر و قابل درک شود. این‌کار در زمان صرفه جویی می‌کند، به عبارتی استوری برد مجموعه‌ای از تصاویر است که در کنار هم معنا پیدا می‌کنند. پس از به تصویر کشیده شدن هدف، می‌توانید هدف انتخاب شده را با دانش آموزان به اشتراک بگذارید. و در انتها لازم است برای رسیدن به هدف انتخاب شده، تمرکز کنید.

24) تیتر جذاب انتخاب کنید

برای هر مبحثی که تصمیم به تدریس دارید یک عنوان مناسب انتخاب کنید تا دانش آموز را به یادگیری آن مبحث ترغیب کند. یکی از راه‌های تاثیرگذار برای ترغیب دانش آموز به یادگیری همین مرحله است. به طور مثال مبحثی که قرار است تدریس شود مورچه‌هاست، شما می‌توانید عنوان این آموزش را دانستنی‌های شگفت‌انگیز در مورد مورچه‌ها قرار دهید تا دانش آموز جویای این مبحث شود. انتخاب تیتر شامل ویژگی‌های زیر می‌باشد:

• تیتر باید مختصر و مفید باشد.
• باید با دقت انتخاب شود.
• با توجه به درک دانش آموز انتخاب شود.
• باید کلمات کلیدی در آن فراموش نشود.
• دور از مطلب نباشد.

25) بیش از حد از تصاویر گرافیکی استفاده نکنید

بیش از حد از تصاویر استفاده نکنید که دانش آموز سردرگم شود. سعی کنید برای هر مبحث از یک یا نهایتاً دو سبک از تدریس استفاده کنید. به طور مثال برای فصل پنج علوم  از ویدئو و چند عکس و متن‌های کوتاه استفاده کنید. خلاقیت بیش از حد ذهن دانش آموز را از هدف تدریس و آموزش منحرف می‌کند.

نتیجه گیری

مدتی است که بدلیل وجود کووید آموزش ها مجازی شده است، فرصتی عالی برای آشنایی با محیط آموزش آنلاین برای دانش آموزان، معلمان و والدین است. کلاس‌های آنلاین باید محیطی متفاوت و جذاب نسبت به کلاس‌های حضوری داشته باشند. با راه‌کارهای ذکر شده می‌توانید کلاس‌های آنلاین که امروزه شکلی یکنواخت برخود گرفته را از این حالت خارج کنید.

سوالات متداول

در این بخش قصد داریم چند سوال متداول را پاسخ بدهیم:

چگونه کلاس مجازی شاد و مفرحی داشته باشیم؟

سعی کنید شوخ طبع باشید، رابطه صمیمی و دوستانه با دانش آموزان برقرار کنید.

چند نمونه بازی‌های مناسب برای کلاس مجازی نام ببرید؟

طرح معما، مشاعره، گفتگو پیرامون موضوع، حدس زدن پایتخت کشورها، ادامه موزیک را حدس بزنن و…

امکانات مورد نیاز برای حضور در کلاس‌های آنلاین چیست؟

اینترنت با سرعت معقول، گوشی هوشمند یا لپ تاپ.