معرفی رشته حسابداری [+ گرایش‌ها، بازار کار و رتبه لازم برای قبولی]

حسابداری یک زبان مشترک تجاری است. استفاده از اصول تئوری و عملی علم حسابداری در همه‌ی فعالیت‌های تجاری به منظور شناسایی، اندازه‌گیری، ثبت و ارائه‌ی اطلاعات قابل‌اتکا و قابل مقایسه‌ی مالی، ضروری است. به فن شناسائی، جمع آوری، ثبت، اندازه‌گیری، طبقه‌بندی، تائید، خلاصه‌سازی و تفسیر اطلاعات مالی یک شرکت، حسابداری می‌گویند

حسابداری از رشته‌ها‎‌ی پرطرفدار در گروه آزمایشی علوم انسانی است. البته این رشته حالت شناور دارد و از طریق کنکور رشته‌های ریاضی و تجربی هم می‌توان وارد آن شد. تعداد زیادی از داوطلبان کنکور سراسری هنگام انتخاب رشته، حسابداری را برای ادامه‌ی تحصیل برمی‌گزینند. دانش‌آموزان فنی و حرفه‌ای نیز می‌توانند در مقطع کاردانی حسابداری، مشغول به تحصیل شوند. اگر پس از آشنایی با بازار کار رشته انسانی، متوجه علاقه‌ی خود به رشته‌ی حسابداری شدید، می‌توانید اطلاعات جامعی درباره‌ی این رشته، رتبه‌ی لازم برای قبولی و بازار کار آن در این مقاله بیابید.

تعریف رشته حسابداری

استفاده از حسابداری به‌عنوان یک زبان مشترک تجاری در همه‌ی فعالیت‌های تجاری به منظور شناسایی، اندازه گیری، ثبت و ارائه‌ی اطلاعات مربوط، قابل اتکا و قابل مقایسه در ارتباط با فعالیت‌های اقتصادی شرکت‌ها ضروری است.

دانشجویان رشته‌ی حسابداری در مقطع کارشناسی با مفاهیمی مانند چرخه‌ی دفترداری و سیستم اطلاعاتی حسابداری، بهایابی و سایر ابعاد حسابداری مدیریت و نیز حسابرسی و حسابداری دولتی آشنا می‌شوند. در مقطع کارشناسی ارشد دانشجویان حسابداری مباحث تئوریک و زیر بنایی در حسابداری را می‌آموزند و تحقیقی را در قالب پایان‌نامه ارائه می‌دهند. در مقطع دکتری دانشجویان با مباحث فلسفی در رشته‌ی حسابداری آشنا شده و در صورت موفقیت در آزمون جامع، تحقیق گسترده‌ای در حوزه‌ی حسابداری انجام داده و در قالب رساله‌ی دکتری از آن دفاع می‌کنند.

هدف آموزش رشته حسابداری

هدف از آموزش این رشته، تربیت نیروی انسانی واجد شرایط در حوزه‌ی گزارشگری مالی بنگاه‌های اقتصادی، سازمان‎‌های دولتی، حسابرسی و اعتباردهی گزارش‌های مالی است. ثبت و گزارشگری مالی نقشی مهم در حوزه‌ی علوم مالی دارد. کارشناسان رشته‌ی حسابداری باید چنین توانایی‌هایی کسب کنند:

• توانایی تحلیل رویدادهای مالی
• توانایی طراحی، استقرار و اجرای کنترل‌های داخلی
• توانایی رویدار و گزارشگری اطلاعات مالی مطابق با استانداردهای پذیرفته‌شده‌ی حسابداری
• توانایی رسیدگی به محتوای گزارش‌های مالی و ارائه‌ی گزارش‌های اطمینان‌بخش

واحدهای درسی رشته حسابداری

طول متوسط مقطع کارشناسی رشته‌ی حسابداری در دانشگاه تهران 3 و نیم سال است و کلیه‌ی دروس آن در هفت نیمسال برنامه‌ریزی شده است. تعداد کل واحدهای درسی این رشته 130 واحد است که 20 واحد از آن به دروس عمومی، 50 واحد از آن به دروس پایه و 60 واحد از آن به دروس تخصصی و اصلی اختصاص دارد. دروس پایه‌ و اصلی رشته‌ی حسابداری در مقطع کارشناسی شامل موارد زیر است:

دروس پایه رشته‌ی حسابداری	روانشناسی سازمان، ریاضی کاربردی 1 و 2، آمار کاربردی 1 و 2، روش تحقیق، اقتصاد خرد، اقتصاد کلان، پول و ارز و بانکداری، بازار سرمایه و ابزار تأمین مالی اسلامی، مالیه عمومی و تنظیم خط مشی مالی دولت، اصول تنظیم و کنترل بودجه‌ دولت، رفتار سازمانی، تحقیق در عملیات، حقوق تجارت، مالی 1 و 2، مکاتبات تجاری و گزارش‌نویسی، نرم‌افزارهای کاربردی در حسابداری
دروس تخصصی رشته‌ی حسابداری	اصول حسابداری 1 و 2، حسابداری میانه 1 و 2، بهایابی 1 و 2، مبانی حسابداری مدیریت، حسابداری پیشرفته 1 و 2، کنترل‌های داخلی و نظام راهبری شرکتی، اصول حسابرسی 1 و 2، مبانی حسابداری بخش عمومی، حسابداری و حسابرسی بخش عمومی، زبان تخصصی 1 و 2، مالیاتی 1 و 2، حسابداری موارد خاص، حسابداری ابزار و عقود مالی اسلامی، مدیریت سرمایه‌گذاری

گرایش‌های رشته حسابداری

اکثر دانشگاه‌های کشور در مقطع کارشناسی رشته‌ی حسابداری را بدون هیچ گرایشی ارائه می‌دهند. اما به‌عنوان مثال دانشگاه خوارزمی اعلام کرده است علاقمندان تحصیل در رشته‌ی حسابداری می توانند در مقطع کارشناسی ‌یکی از رشته گرایش‌های حسابداری، حسابرسی، حسابداری دولتی و حسابداری مالیاتی را انتخاب کنند.

دانشجویانی که در برخی دانشگاه‌های خاص مانند دانشگاه خوارزمی در مقطع کارشناسی گرایش‌های حسابرسی، دولتی یا مالیاتی می‌خوانند، در مقایسه با دانشجویانی که رشته‌ی حسابداری (بدون گرایش) را انتخاب کرده‌اند، واحدهای تخصصی بیشتری می‌گذرانند. برای مثال دانشجویان گرایش حسابرسی در مقطع کارشناسی، دروسی با عنوان حسابرسی (۳)، مباحث جاری در حسابرسی و حسابرسی سیستم‌های کامپیوتری دارند، اما دانشجویان حسابداری این دروس را نمی‌گذرانند. در هر صورت فرصت‌های شغلی و ادامه‌ی تحصیل فارغ‌التحصیلان حسابداری (بدون گرایش)، حسابرسی، دولتی و مالیاتی با هم تفاوتی ندارد و همگی می‌توانند تمامی فرصت‌های شغلی پیش روی  فارغ التحصیلان حسابداری را به دست آورند.

معرفی کاردانی حسابداری

رشته‌ی کارشناسی ناپیوسته‌ی حسابداری (کاردانی حسابداری) یکی از رشته‌های آموز عالی فنی و حرفه‌ای است که از طریق آموزش دروس نظری و عملی، حسابدار تربیت می‌کند. حداکثر مدت مجاز تحصیل دوره‌ی کاردانی حسابداری 2 سال است.

دانش‌آموزان هنرستانی برای ادامه‌ی تحصیل در رشته‌ی حسابداری می‌توانند در آزمون کاردانی شرکت کرده و به دانشگاه‌های فنی و حرفه‌ای وارد شوند. تحصیل بدون کنکور در دانشگاه‌های بدون کنکور مانند آزاد و علمی کاربردی نیز در مقطع کاردانی امکان‌پذیر است.

دانش‌آموزانی که در هنرستان در شاخه‌ی حسابداری بازرگانی درس می‌خوانند، قبل از ورود به دانشگاه با اصول این رشته آشنا می‌شوند. برخی از دارندگان دیپلم حسابداری به‌عنوان دستیار حسابداران و حسابرس‌ها مشغول به کار می‌شوند و بعد به ادامه‌ی تحصیل در دانشگاه نیز می‌پردازند.

بازار کار رشته حسابداری

حسابداری از این جهت رشته‌ای پرطرفدار است که تقریباً تمامی شرکت‌ها، سازمان‌ها، موسسات و ارگان‌های دولتی و خصوصی نیاز به حسابدار دارند تا بتوانند امور مالی خود را ثبت و طبقه‌بندی کنند. بانک‌ها نیز دانش‌آموختگان رشته‌ی حسابداری را استخدام می‌کنند. حسابداری در شرکت‌های بیمه، مدیریت مالی یا ایفای نقش به‌عنوان معاون مالی از دیگر نقش‌هایی است که حسابداران در جامعه ایفا می‌کنند. فارغ‌التحصیلان رشته‌ی حسابداری به طور کلی و تخصصی می‌توانند در این مشاغل به ایفای نقش بپردازند:

• حسابدار مالی
• حسابدار صنعتی
• حسابرس
• حسابدارمالیاتی
• حسابرس مالیاتی (ممیز)
• حسابدار دولتی

حسابدار مالی به تهیه‌ی صورت‌های مالی می‌پردازد. نگهداری اسناد و مدارک مربوط به رویدادهای مالی، تجزیه و تحلیل رویدادهای مالی، ثبت رویدادهای مالی در دفاتر قانونی و سیستم کامپیوتری حسابداری شرکت و در نهایت تهیه‌ی گزارشات مالی مانند محاسبه حقوق و دستمزد پرسنل شرکت، صورت‌های مالی و اظهارنامه‌ی مالیاتی برخی ازجمله وظایف حسابدار مالی است.

حسابدار صنعتی وظیفه‌ی جمع‌آوری اطلاعات مربوط به عوامل هزینه اعم از مواد اولیه‌ی مصرفی در تولید محصول، دستمزد و سایر هزینه‌های مربوطه و محاسبه بهای تمام شده‌ی محصولات و خدمات را بر عهده دارد. او با تجزیه و تحلیل گزارش‌ها و بررسی روش‌های مختلف تولید، روش‌های تقلیل بهای تمام شده‌ی تولید را بیان می‌کند.

حسابرسی به معنای هرگونه رسیدگی به‌منظور تأیید یا اظهارنظر نسبت به درستی هرگونه مدارک و اسناد مالی، توسط شخصی مستقل از تهیه کننده یا تهیه کنندگان آن مدارک و اسناد است. امروزه در بسیاری از کشورهای جهان صورت‌های مالی حسابرسی‌شده، وسیله‌ی مناسبی برای نقل و انتقال و ابلاغ اطلاعات صحیح مالی درباره‌ی مؤسسات، شرکت‌ها، بانک‌ها و حتی اشخاصی نظیر مقاطعه‌کاران و دستگاه‌های دولتی و در نهایت خود دولت، تلقی می‌شوند.

حسابداری مالیاتی روشی از حسابداری است که بر مسائل مالیاتی متمرکز است و تمام امور و فعالیت‌های مرتبط با ضبط و طبقه‌‎بندی سوابق مالیاتی و تنظیم اظهارنامه‌های مالیاتی و برنامه ریزی برای اجرای تکالیف مالیاتی آتی را شامل می‌شود.

حسابرس‌های مالیاتی، ممیزان مالیاتی و یا حسابداران رسمی عضو جامعه‌ی حسابداران رسمی هستند که برای تعیین درآمد مشمول مالیات اقدام می‌کنند. تعیین درآمد مشمول مالیات و مآخذ مالیات بر ارزش افزوده مکلفین به نگاهداری دفاتر و بر حسب ضرورت بعضی دیگر از پایه‌های مالیاتی از طریق رسیدگی به دفاتر و اسناد و مدارک صورت می‌گیرد.

حسابدار دولتی باید علاوه بر تسلط بر اصول و موازین حسابداری عمومی، توانایی درک و اعمال و اجرای مقررات مالی قانون اساسی، قانون محاسبات عمومی کشور، قانون برنامه و بودجه‌ی دیوان محاسبات، قانون محاسبات عمومی کشور، قانون مالیات‌های مستقیم، قانون کار و تأمین اجتماعی و سایر قوانین مرتبط را داشته باشد.

آخرین رتبه‌ قبولی در رشته حسابداری

براساس اطلاعات موجود، آخرین رتبه قبولی در رشته‌ی حسابداری در برخی از دانشگاه‌های کشور بر اساس نتایج کنکور 1400 و سهیمه‌های مختلف مناطق، به قرار زیر بوده است (توجه داشته باشید که رتبه‌های اعلام شده حدودی هستند):

آخرین رتبه قبولی در رشته حسابداری در کنکور 1400
نام دانشگاه	آخرین رتبه‌ی قبولی منطقه‌ی یک	آخرین رتبه‌ی قبولی منطقه‌ی دو	آخرین رتبه‌ی قبولی منطقه‌ی سه
دانشگاه تهران	363	539	–
دانشگاه شهید بهشتی	772	1398	1007
دانشگاه علامه طباطبایی	1085	1081	3329
دانشگاه خوارزمی	1548	2100	8000
دانشگاه الزهرا (س)	1141	2607	–
دانشگاه فردوسی مشهد	2222	–	4822
دانشگاه اصفهان	2125	3319	–
دانشگاه شیراز	1334	1747	7924
دانشگاه تبریز	3280	–	7942
دانشگاه گیلان (رشت)	–	6220	6294
دانشگاه زنجان	–	6447	10860
دانشگاه بین‌المللی امام خمینی (قزوین)	3969	3429	7749
دانشگاه تهران (محل تحصیل قم)	–	4845	12409
دانشگاه غیراتتفاعی علم و فرهنگ تهران	2721	16700	24670
دانشگاه یزد	–	3282	19112

اگر علاقمندید که بدانید رتبه‌‌ی برتر کنکور سراسری در سال گذشته از چه روش‌هایی برای کسب موفقیت استفاده کرده‌ است، می‌توانید در وبلاگ تراز از نحوه‌ی مطالعه و درصدهای نفر اول کنکور انسانی 1400 آگاه شوید. آشنایی با مهارت‌های علمی برای مطالعه هوشمند کنکور و راهکارهای علمی برای کسب رتبه برتر در کنکور در کنار یادگیری موثر برای کنکور با استفاده از تمرین بازیابی ازجمله مطالبی است که وبلاگ تراز برای آماده‌سازی داوطلبان ارائه داده است.

جمع‌بندی

علم حسابداری به‌عنوان زبان تجارت، اطلاعات مالی در مؤسسه‌های گوناگون را ثبت، تجزیه و تحلیل می‌کند. توزیع مناسب منابع در کسب‌وکارهای کوچک و بزرگ و تصمیم‌گیری‌های دقیق و به‌موقع مدیون این اطلاعات هستند. دامنه‌ی آموخته‌های یک حسابدار باید وسیع و به روز باشد تا توانایی تحلیل امور مالی را به دست آورد. یک حسابدار کاربلد باید دانش و مهارت‌های خاصی داشته باشد. توانایی‌هایی نظیر قدرت تجزیه و تحلیل مسائل، پشتکار و وقت شناسی، دقت و توجه به جزئیات در این رشته اهمیت دارند. آشنایی با نرم‌افزارهای حسابداری و تسلط بر اصول محاسباتی ریاضیات نیز از ویژگی‌های اصلی یک حسابدار است. حسابداران همچنین باید قابل اعتماد و رازدار باشند.

شرکت در آزمون سرنوشت‌ساز و رقابتی کنکور، می‌تواند میزان اضطراب شما را افزایش داده و مانع مدیریت صحیح زمان شود، برای آشنایی با راهکارهای موثر در این زمینه، می‌توانید با 11 راهکار برای مدیریت زمان در کنکور + (مدیریت زمان در تست زنی) آشنا شوید. همچنین آگاهی‌ از راه ‌های کاهش اضطراب امتحان در دانش ‌آموزان موثر خواهد بود.

---

سوالات متداول

رشته حسابداری چه تعریفی دارد؟

حسابداری یک زبان مشترک تجاری است. به فن شناسائی، جمع آوری، ثبت، اندازه گیری، طبقه‌بندی، تائید، خلاصه‌سازی و تفسیر اطلاعات مالی یک شرکت، حسابداری می‌گویند.

بازار کار رشته حسابداری چگونه است؟

تقریباً تمامی شرکت‌ها، سازمان‌ها، موسسات و ارگان‌های دولتی و خصوصی نیاز به حسابدار دارند تا بتوانند امور مالی خود را ثبت و طبقه‌بندی کنند. بانک‌ها نیز دانش‌آموختگان رشته‌ی حسابداری را استخدام می‌کنند. حسابداری در شرکت‌های بیمه، مدیریت مالی یا ایفای نقش به‌عنوان معاون مالی از دیگر نقش‌هایی است که حسابداران در جامعه ایفا می‌کنند. فارغ‌التحصیلان رشته‌ی حسابداری به طور کلی می‌توانند به‌عنوان حسابدار مالی، حسابدار صنعتی، حسابرس، حسابدارمالیاتی، حسابرس مالیاتی (ممیز) و حسابدار دولتی استخدام شوند.

از چه طرقی می‌توان در دانشگاه وارد رشته حسابداری شد؟

حسابداری از رشته‌ها‎‌ی اصلی گروه آزمایشی علوم انسانی است. البته این رشته حالت شناور دارد و از طریق کنکور رشته‌های ریاضی و تجربی هم می‌توان وارد آن شد. دانش‌آموزان فنی و حرفه‌ای نیز می‌توانند با کنکور یا بدون کنکور در مقطع کاردانی حسابداری، مشغول به تحصیل شوند.