چگونه به دانش‌آموزان بیاموزیم که حمایت‌گر خود باشند

کودکان و نوجوانان همگام با رشد و یادگیری مباحث درسی در محیط مدرسه، باید یاد بگیرند که چگونه از حقوق خود دفاع کنند، چطور نظرات خود را به طور موثر بیان کنند و برای کسب موفقیت با دیگران مذاکره کنند. شما به‌عنوان معلم، می‌توانید با فراهم کردن یک محیط یادگیری امن، به دانش‌آموزان خود کمک کنید تا این مهارت‌ها را توسعه دهند و با تمرین مهارت‌های خودحمایت‌گری، به توانایی‌های خود اعتماد کنند.

در این مقاله نکاتی ذکر شده است که با بهره‌گیری از آن‌ها می‌توانید به دانش‌آموزان خود آموزش دهید که چگونه از حقوق خودشان دفاع کنند تا بتوانند در آینده به بزرگسالان موفقی مبدل شوند.

نکاتی برای آموزش خودحمایت‌گری به دانش‌آموزان در کلاس درس

معلم‌ها و مربیان مدرسه با بهره‌گیری از راهکارهای زیادی می‌توانند به دانش‌آموزان خود کمک کنند که مهارت‌های حمایت از خود را در وجودشان پرورش دهند. ازجمله اینکه دانش‌آموزان را در تصمیم‌گیری در مورد تحصیل خود و برنامه‌ریزی‌‎‌های کلاسی مشارکت دهند و با ایجاد یک محیط امن و با نشاط، شرایط مساعدتری برای ابراز وجود دانش‌آموزان فراهم کنند.

در ادامه راهکارهایی برای کمک به دانش‌آموزان برای توسعه‌ی مهارت‌های خودحمایت‌گری در محیط کلاس، آمده است:

(1) مزایای حمایت از خود را درک کنید

درک شما از مزایای حمایت از خود، کمک می‌کند تا به روش‌های مختلف این مهارت را به دانش‌آموزانتان بیاموزید. می‌توانید با آموزش مهارت‌ها و ابزارهایی که برای صحبت از خودشان و علایقشان نیاز دارند، آن‌ها را توانمند سازید. همچنین می‌توانید به آن‌ها کمک کنید تا تصمیم‌گیری و هدف‌گذاری را به طور مستقل یاد بگیرند و این مهارت به آن‌ها کمک می‌کند اعتماد به نفس پیدا کنند و احترام بیشتری به خود بگذارند.

اگر به دانش‌آموزان خود یاد بدهید که چگونه در مورد اندیشه‌های خود، فکر کنند، بیشتر از نیازهای خود آگاه می‌شوند و درمی‌یابند که چگونه آن نیازها را به طور موثر بیان کنند. با آموزش این مهارت‌ها و استراتژی‌ها به دانش‌آموزان، به آن‌ها کمک می‌کنید تا توانمندتر شوند، که این به موفقیت آن‌ها در مدرسه، کار و زندگی کمک می‌کند.

(2) حمایت از خود را بازتعریف کنید

وقتی دانش‌آموزان مفهوم حمایت از خود را درک کنند، می‌توانند مهارت‌هایی را که برای بیان نیازها و خواسته‌های خود نیاز دارند، بیاموزند. آ‌ن‌ها می‌توانند برای تصمیم‌گیری آگاهانه دانش کسب کنند و با ابزارهای مورد نیاز برای صحبت کردن آشنا شوند.

با این دانش، آن‌ها به احتمال زیاد در مدرسه، محل کار و محیط‌های دیگر پیشرفت می‌کنند. آموزش دادن به دانش‌آموزان در این مورد که چگونه از خود حمایت کنند، آن‌ها را توانمند و تشویق می‌کند تا بر یادگیری خود مالکیت پیدا کنند. این همچنین به آن‌ها کمک می‌کند تا با درک اینکه صدایشان شنیده می‌شود و قدرت ایجاد تغییرات مثبت را دارند، اعتماد به نفس خود را افزایش دهند.

(3) یک محیط امن ایجاد کنید

ایجاد یک محیط کلاس درس امن برای کمک به دانش‌آموزان ضروری است تا یاد بگیرند چگونه از خود حمایت کنند. وقتی دانش‌آموزان احساس امنیت و اعتماد کنند، احتمال بیشتری دارد که ریسک کنند، نظرات خود را بیان کنند و سؤال بپرسند. با ایجاد حس تعلق و احترام متقابل در کلاس درس، می‌توان محیطی ایجاد کرد که دانش‌آموزان احساس راحتی کنند تا خودشان را ابراز کنند و بر یادگیری خود مالکیت پیدا کنند.

از طریق جلسات منظم کلاس درس، می‌توان به دانش‌آموزان کمک کرد تا یاد بگیرند که چگونه برای حل مشکلات و توسعه‌ی مهارت‌های ارتباطی با یکدیگر کار کنند. همچنین، قوانین روشن، مرزهایی فراهم می‌کند که به دانش‌آموزان اجازه می‌دهد خودتنظیمی و انتخاب‌های خوبی داشته باشند. در این مقاله: «15 تمرین کلاسی برای ایجاد مهارت‌های خودتنظیمی»، راهکارهایی برای پرورش این مهارت در دانش‌آموزان ارائه شده است.

(4) به دانش‌آموزان بیاموزید که نیازهای خود را شناسایی کنند

آموزش دادن به دانش‌آموزان برای شناسایی نیازهایشان به آن‌ها کمک می‌کند تا ابزار و اعتماد به نفس لازم برای درخواست کمک و ابراز نگرانی‌هایشان را به دست بیاورند.  آموزش توانایی خودارزیابی بخش مهمی از این فرآیند است. با کمک به دانش‌آموزان برای درک نیازهای خود، آن‌ها برای برقراری ارتباط با آنچه که برای موفقیت نیاز دارند، مجهزتر می‌شوند.

(5) مشوق تفکر انتقادی باشید

تفکر انتقادی یک مهارت ضروری برای رشد همه‌ی دانش‌آموزان است. این مهارت به دانش‌آموزان کمک می‌کند مستقل، واضح و منطقی فکر کنند و حتی می‌تواند به آن‌ها کمک کند تشخیص دهند که چه زمانی به کمک نیاز دارند.

آموزش تفکر انتقادی به دانش‌آموزان در کلاس‌های درس، برای به چالش کشیدن هنجارها و فرضیاتی که ممکن است داشته باشند، کمک کننده است. اما تفکر انتقادی فقط برای خودروشنگری مهم نیست، بلکه می‌تواند به ما در تصمیم‌گیری خوب، درک پیامدهای اعمال‌مان و حل مشکلات روزمره کمک کند. به همین دلیل است که آموختن درباره‌ی نحوه‌ی اندیشیدن درباره‌ی تفکرات خود، موجب می‌شود که دانش‌آموزان بتوانند خودآگاه‌تر از خود حمایت کنند.

برای مطالعه‌ی بیشتر در مورد ضرورت پرورش تفکر انتقادی در کودکان و نوجوانان این مقاله را بخوانید: «چرا دانش‌ آموزان به مهارت تفکر انتقادی نیاز دارند؟»

(6) در زمینه‌ی استراتژی‌های ارتباط موثر الگوسازی کنید

برای اینکه به دانش‌آموزان خود بیاموزید که از خودشان حمایت کنند، مهم است که استراتژی‌های ارتباط مؤثر را به آن‌ها بیاموزید. مثلاً دانش‌آموزانتان را تشویق کنید که آهسته، واضح و طبیعی صحبت کنند. اگر سرعت آن‌ها در صحبت کردن بالا است، به آن‌ها کمک کنید تا روی واضح بودن هر هجا تمرکز کنند. همیشه محرمانه بودن را حفظ کنید و در صورت امکان به دنبال یک مکان خصوصی باشید.

از سیاست درهای باز استفاده کنید و به دانش‌آموزان اجازه دهید در مورد هر چیزی که ممکن است رخ دهد، صحبت کنند. ارتباط خوب معلم با دانش‌آموزان می‌تواند موجب شود که معلم به نحو ساده‌تری در زمینه‎‌های بیان، متقاعدسازی و مذاکره، دانش‌آموزان را تشویق کرده و با الگوسازی آن‌ها را هدایت کند.

اگر علاقمند به کسب اطلاعات بیشتر درباره‌ی ارتباط موثر معلم‌ با دانش‌آموزان هستید، مطالعه‌ی مقالات: «چگونه یک معلم تسهیل‌گر باشیم؟» و «انواع دانش‌ آموزان و نحوه برقراری ارتباط موثر با آن‌ها» مفید خواهد بود.

(7) ریسک‌پذیری مثبت را ترویج دهید

با ترویج مهارت‌های مثبت ریسک‌پذیری در بین دانش‌آموزان، می‌توان به آن‌ها اعتماد به نفس و انعطاف‌پذیری بدهیم تا خودشان صحبت کنند و صدایشان شنیده شود. حمایت از خود یعنی اینکه بتوانیم نیازها و خواسته‌های خود را به اشتراک بگذاریم و شجاعت انجام ریسک‌های سازنده برای رسیدن به اهداف خود را داشته باشیم.

وقتی دانش‌آموزان را تشویق می‌کنیم که ریسک کنند و سؤال بپرسند، به آن‌ها کمک می‌کنیم تا عزت نفس و انعطاف‌پذیری در خود ایجاد کنند، که می‌تواند تأثیر مثبتی بر زندگی آن‌ها در مدرسه، کار و فراتر از آن بگذارد. مهم است که همه‌ی دانش‌آموزان احساس قدرت کرده و زندگی‌شان را کنترل کنند، و تشویق به ریسک‌پذیری مثبت یکی از راه‌های کمک به آن‌ها برای دستیابی به این هدف است.

(8) حمایت خود را با گوش دادن و تأیید احساسات دانش‌آموزان نشان دهید

شما با نشان دادن حمایت خود از طریق گوش دادن و اعتبار بخشیدن به احساسات دانش‌آموزان، به آن‌ها کمک می‌کنید تا مهارت مهم حمایت از خود را بیاموزند. گوش دادن با دقت و اعتبار بخشیدن به احساسات دانش‌آموزان به آن‌ها نشان می‌دهد که از نیازها و خواسته‌های آن‌ها آگاه و آماده هستید تا به آن‌ها کمک کنید تا نیازها، مشکلات و نظرات خود را به شیوه‌ای سالم بیان کنند.

این به ایجاد یک محیط امن کمک می‌کند که آن‌ها بتوانند در آن از خود حمایت کنند، زیرا می‌دانند که احساسات آن‌ها مورد احترام است و شنیده می‌شود. بدین‌ترتیب احساسات خود را بهتر درک می‌کنند و اعتماد به نفس‌شان افزایش می‌یابد. با انجام این کار، به دانش‌آموزانتان کمک می‌کنیذ تا مهارت‌هایی را که برای حمایت از خودشان نیاز دارند، ایجاد کنند و این منجر به کسب نتایج بهتر در مدرسه، کار و زندگی می‌شود.

برای آگاهی از اهمیت گوش سپردن به سخنان دانش‌آموزان، مطالعه‌ی مقاله‌ی «چرا معلم ها باید شنوندگان خوبی باشند؟» مفید خواهد بود.

(9) در مورد شیوه‌های حل تعارض‌ها با احترام بحث کنید

با بحث در مورد راه‌های برخورد محترمانه با دانش‌آموزان، به آن‌ها یاد می‌دهیم که چطور می‌توانند حامی خود باشند. از طریق این فرآیند، آن‌ها را به مهارت‌هایی مجهز می‌کنید تا در مورد افکار خود بیاندیشند و دیدگاه‌های اطرافیانشان را درک کنند.

توجه به این نکته حائز اهمیت است که حمایت از خود و مراقبت از خود به طور جدایی‌ناپذیری با شرایطی پیوند خورده است که دانش‌آموزان بتوانند نظرات خود را بیان کنند، با تصمیمات خود احساس امنیت بیشتری کنند و به خود اطمینان بیشتری یابند.

به طور کلی، با بحث در مورد راه‌های حل محترمانه‌ی تعارض‌ها با دانش‌آموزان، به آن‌ها یاد می‌دهید که چگونه حمایت‌گر خود باشند و از خودشان مراقبت کنند. بدین‌ترتیب آن‌ها را به مهارت‌هایی مجهز می‌کنید تا در مورد افکار خود بیاندیشند، موقعیت خود را تجزیه و تحلیل کنند و دیدگاه‌های اطرافیانشان را درک کنند.

(10) به دانش‌آموزان کمک کنید تا اعتماد به‌ نفس و انعطاف‌پذیری خود را افزایش دهند

به عنوان یک معلم، کمک به دانش‌آموزان برای افزایش اعتماد به نفس و انعطاف‌پذیری ابزاری ارزشمند برای آموزش نحوه‌ی حمایت از خود است. با مشارکت فعال دانش‌آموزان و دادن حس مالکیت و توانمندی به آن‌ها، می‌توانیم به ایجاد عزت نفس در آن‌ها کمک کنیم و آن‌ها را به مهارت‌های لازم مجهز کنیم تا بتوانند نظرات، مشکلات و نیازهای خود را بیان کنند.

علاوه بر این، می‌توان از یادگیری مشارکتی و تعیین هدف برای کمک به ایجاد یک فضای حمایتی استفاده کرد که در آن دانش‌آموزان بتوانند انعطاف‌پذیری و عزت‌نفس خود را پرورش دهند. بدین‌ترتیب آن‌ها را به ابزارهایی مجهز می‌کنیم که برای حمایت از خود نه‌تنها در مدرسه بلکه در کار و زندگی نیز نیاز دارند.

(11) دانش‌آموزان را برای تصمیم‌گیری توانمند کنید

با توانمندسازی دانش‌آموزان برای تصمیم‌گیری‌های خود، به آن‌ها این فرصت را می‌دهیم که مالکیت زندگی خود را در دست بگیرند، که این به نوبه‌ی خود به آن‌ها کمک می‌کند تا مهارت‌هایشان را در زمینه‌ی حمایت از خود، توسعه و پرورش دهند. وقتی به دانش‌آموزان اجازه داده شود که خودشان انتخاب کنند و تصمیم بگیرند، نسبت به حقوق و مسئولیت‌های شخصی خودآگاهی بیشتری پیدا می‌کنند.

این آگاهی به آن‌ها کمک می‌کند تا درک عمیق‌تری از خود و نیازهایشان به دست آورند، که این موضوع توانایی آن‌ها را برای حمایت از خود و درخواست کمک در مواقع ضروری افزایش می‌دهد.

همچنین می‌توان فعالانه همه‌‎ی دانش‌آموزان را تشویق کرد که سؤال بپرسند و به دنبال حمایت باشند و فضای امنی برای تمرین و توسعه‌ی این مهارت‌ها ایجاد شود. با تمجید و درک موفقیت‌های دانش‌آموزان، می‌توان به آن‌ها کمک کرد تا عزت نفس خود را که جزء لاینفک مهارت حمایت از خود است، تقویت کنند. با مسلح کردن دانش آموزان خود به این ابزارها، ما به آنها اعتماد به نفس و مهارت های عملی لازم برای حمایت موثر از خود را می دهیم. [منبع]

نتیجه‌گیری

آموزش و تجهیز دانش‌آموزان به مهارت حمایت از خود، گام مهمی در مسیر تبدیل شدن آن‌ها به بزرگسالان موفق و مستقل است. یک معلم در فضای مدرسه با در اختیار قرار دادن ابزارهای لازم و ارائه‌ی راهکارهایی صحیح، می‌تواند از شکل‌گیری و تقویت این مهارت در دانش‌آموزانش حمایت کند. این شامل آموزش نحوه‌ی پرسیدن سؤالات، نقش‌آفرینی در موقعیت‌های اجتماعی و تمرین فعالیت‌هایی برای ایجاد عزت نفس است.

با ارائه‌ی مهارت‌ها و منابع لازم به دانش‌آموزان، آن‌ها می‌توانند اعتماد به نفس و دانش مورد نیاز برای حمایت موفقیت‌آمیز از خود را در هر شرایطی پرورش دهند.

---

سوالات متداول

مهارت خودحمایتگری به چه معنا است؟

کسب مهارت حمایت از خود، یعنی یاد بگیرید که چگونه نظرات، نیازها و مشکلات خود را بیان کنید، خودتان درباره‌ی زندگی‌تان تصمیم بگیرید، یاد بگیرید چگونه اطلاعاتی به دست آورید تا بتوانید چیزهایی را که مورد علاقه‌ی شما هستند درک کنید و بدانید که چه کسی از شما حمایت می‌کند و حقوق و مسئولیت‌های خود را بشناسید.

یک مصداق از مهارت خودحمایتگری چیست؟

درخواست کمک در زمانی که به آن نیاز دارید، مصداق بارز مهارت خودحمایتگری است. با اجازه دادن به دیگران برای کمک به شما در مواقع نیاز، در واقع از خودتان حمایت می‌کنید.

اینکه شخص از خودش حمایت کند، چه معنایی دارد؟

اینکه شخصی بتواند افکار و احساسات خود را بیان کند و آنچه را بدان نیاز دارد بیان کند، به معنای حمایت از خود است. چنین شخصی حقوق خود را می‎کند و از آن دفاع می‎‌کند. قادر به انتخاب و تصمیم‌گیری است و مسئولیت انتخاب‌های خود را نیز برعهده می‌گیرد.