چگونه بدون حواس پرتی درس بخوانیم

حواس پرتی از عوامل اثرگذار بر سطح یادگیری و تحصیل است و می‌تواند منجر به درک ضعیف مفاهیمی شود که دانش‌آموزان باید به خوبی آن‌ها را بیاموزند. با گذشت زمان، این عامل، کسب نمرات پایین و احساس ناامیدی را در پی دارد.

دانش‌آموزان بارها در پاسخ به والدین خود که از آن‌ها می‌خواهند تکالیف درسی‌ خود را انجام بدهند، می‌گوید: «موقع درس خواندن حواسم مدام پرت می‌شود!». توجه داشته باشید که برای پایان دادن به این جنگ مداوم والدین با فرزندانشان بر سر انجام تکالیف و همچنین برای دستیابی به یادگیری مؤثر، دانش‌آموزان باید در محیطی قرار بگیرند که بتوانند بر درس خواندن تمرکز کنند.

اجتناب از حواس پرتی در حین درس خواندن

حواس پرتی در هنگام مطالعه می‌تواند ناشی از عوامل درونی یا بیرونی باشد. حواس پرتی درونی در اکثر موارد شامل نیازهای فیزیولوژیکی و افکار عاطفی است. حواس پرتی بیرونی هم در بیشتر موارد مربوط به فناوری و افراد می‌شود. شما باید بتوانید روی تکالیف خود تمرکز کنید تا آنچه را که در حال یادگیری آن هستید به طور کامل بفهمید. پس با اطمینان از اینکه در حین مطالعه از عوامل حواس پرتی دور هستید، می‌توانید برای کسب موفقیت آماده شوید.

چگونه بدون حواس پرتی درس بخوانیم

در این مقاله نکاتی برای مقابله با حواس‌پرتی در حین مطالعه و درس خواندن گردآوری شده است که با کمک گرفتن از آن‌ها می‌توانید میزان حواس پرتی خود را به شکل محسوسی پایین بیاورید.

(1) عوامل حواس پرتی را به حداقل برسانید

گاهی اوقات تکالیف و زمان مطالعه می‌تواند درست در میانه‌ی فعالیت‌های دیگر اعضای خانواده باشد. راه‌هایی که دانش‌آموزان می‌توانند هنگام انجام تکالیف یا مطالعه در مکان‌های پر رفت و آمدی مانند آشپزخانه یا پذیرایی تمرکز کنند و از پرت شدن حواس پرهیز کنند، چیست؟

اینکه بدانیم کجا درس بخوانیم؟ مهم است. شما باید مطمئن شوید که مکان درس خواندن به شما امکان تمرکز کردن می‌دهد. اما اگر مجبور هستید در محیطی پر رفت و آمد درس بخوانید، می‌توانید از هدفون و موسیقی بی‌کلام، کلاسیک یا صداهای محیطی (مثل نواهای طبیعت) برای کاهش سر و صداهای مزاحم بهره ببرید.

همچنین همان فضای کوچکی که برای مطالعه در اختیار شما قرار گرفته است را مرتب نگه‌دارید و وسایل اطراف خود را سازماندهی کنید. برنامه‌ریزی مشخصی داشته باشید و منابع مطالعاتی خود را به بخش‌های کوچک تقسیم کنید تا با تمرکز بیشتری به مطالعه ادامه بدهید.

(2) ابتدا گرسنگی خود را رفع کنید

گاهی اوقات دانش‌آموزان به دلیل نیازهای فیزیکی مانند گرسنگی یا خستگی نمی‌توانند تمرکز کنند. مطمئن شوید که یک میان وعده‌ی سالم و سیر کننده پیش از مطالعه میل می‌کنید.

از طرفی افرادی که استرس زیادی دارند و برای امتحان درس می‌خوانند، ممکن است ساعت‌های بیشتری احساس گرسنگی کنند. کمبود خواب که اغلب همراه با کار بیش از حد است، می‌تواند ترشح طبیعی هورمون‌های بدن را نیز تغییر دهد و گرسنگی را افزایش دهد.

پس بهتر است از چربی‌های ترانس، قند، شکر و کافئین زیاد، فست‌فود و غذاهای سرخ شده که همگی برای حفظ سلامت مغز مضر هستند اجتناب کنید و به جای این موارد از 9 غذای برتر برای مغز بهره ببرید.

(3) تلفن همراه خود را از دسترس خارج کنید

بسیاری از دانش‌آموزان تلفن‌ همراه و حساب‌هایی در رسانه‌ها و شبکه‌های اجتماعی دارند. چنین دانش‌آموزانی چگونه می‌توانند در هنگام مطالعه یا انجام تکالیف در مقابل حواس پرتی تلفن همراه خود مقاومت کنند؟

دانش‌آموزانی که تلفن همراه دارند باید تشخیص دهند که چه زمانی تلفن کمک می‌کند، چه زمانی حواس را پرت می‌کند و از تأثیر آن بر بهره‌وری خود آگاه‌تر شوند. ساده‌ترین راه برای جلوگیری از حواس پرتی گوشی این است که آن را دور از دسترس و در حالت پرواز قرار دهید.

با این حال، بهتر است پیش از این کار، دوستان و خانواده‌ی خود را مطلع کنید که در حال مطالعه و از تلفن دور هستید. به این ترتیب درس خواندن را در اولویت قرار می‌دهید و در عین حال اطمینان حاصل می‌کنید که دوستان و خانواده وقتی در این مدت نادیده گرفته می‌شوند، از دست شما ناراحت نمی‌شوند.

(4) بهترین مکان را برای درس خواندن پیدا کنید

چه راه‌هایی وجود دارد که دانش‌‎آموزان بتوانند در هنگام مطالعه یا انجام تکالیف در برابر وسوسه‌های دنیای بیرون مقاومت کنند؟ در پاسخ باید گفت هنگام مطالعه یا انجام تکالیف، دانش‌آموزان باید یاد بگیرند که چه چیزی برای آن‌ها بهتر است.

برخی از دانش‌آموزان به سر و صدا و فعالیت نیاز دارند زیرا نمی‌توانند در یک محیط ساکت تمرکز کنند. برخی دیگر به سکوت به دور از هرگونه مزاحمت نیاز دارند. واداشتن دانش‌آموزان به تفکر در مورد سبک مطالعه‌ی خود برای تضمین موفقیت آن‌ها مهم است.

دانش‌آموزانی که نیاز به سر و صدا دارند باید بدانند که اگرچه موسیقی روحیه بخش است، اما اگر بیش از آهنگ، روی اشعار تمرکز کنید، توجه شما به مطالب درسی بسیار کم می‌‎شود. پس به جای پخش آهنگ‌های پاپ از صداهای محیطی آرام‌بخش یا از نوع کلاسیک یا بی‌کلام موسیقی استفاده کنید.

آن دسته از دانش‌آموزانی که به سکوت نیاز دارند نیز باید به نقطه‌ای بروند که بتوانند تمرکز کنند، گوشی یا تبلت را از خود دور کنند و از یک هدفون برای حذف صداهای مزاحم استفاده کرده یا برنامه نویز سفید دانلود کنند.

(5) استراحت‌های مکرر داشته باشید

توصیه می‌شود در هنگام درس خواندن از یک برنامه‌ی زمان‌مند مانند روش مطالعه پومودورو استفاده کنید که با بهره‌گیری از آن، در فواصل زمانی 25 دقیقه تا نهایتاً یکساعت درس بخوانید و سپس به خود استراحت بدهید.  

سعی کنید حواس‌پرتی خود را در طول این مدت زمان کوتاه مطالعه به حداقل برسانید و اگر فکری به ذهنتان خطور کرد، آن را یادداشت کنید یا اگر یکی از دوستانتان تماس گرفت، به او اطلاع بدهید که بعداً با او تماس خواهید گرفت.

پس از اتمام هر فرصت مطالعاتی، کمی استراحت کنید – یک ویدیو تماشا کنید، شبکه‌های اجتماعی را بررسی کنید یا یک میان وعده بخورید. درس خواندن کارآمد و بدون حواس‌پرتی به این معناست که کار با سرعت بیشتری انجام می‌شود و بعداً زمان بیشتری برای خودتان دارید تا کارهایی را که ترجیح می‌دهید انجام دهید.

(6) برای سازماندهی مطالعات خود برنامه‌ریزی کنید

دانش‌آموزان اغلب در مرتب نگه داشتن یادداشت‌ها و جزوه‌های خود با مشکل مواجه می‌شوند و درنهایت این بی‌نظمی به برنامه‌ی مطالعاتی آن‌ها نیز منتقل شده و ناامیدشان می‌کند.

فهرست کردن کارهایی که باید در طول یک هفته انجام دهید و یادداشت کردن تاریخ سررسید تکالیف و امتحانات می‌تواند به شما کمک کند. با یادداشت کردن این موارد می‌توانید تکالیف و کارهای خود را بر اساس اهمیت اولویت‌بندی کنید.

ایجاد یک برنامه برای کاری که قرار است انجام دهید و زمانی که قرار است آن را به انجام برسانید، به معنای واقعی کلمه موجب جلو افتادن شما در انجام وظایفتان می‌شود.

(7) یادگیری را سرگرم کننده کنید

گاهی اوقات انجام تکالیف و درس‌ خواندن می‌تواند برای دانش‌آموزان خسته‌کننده باشد. چه روش‌هایی وجود دارد که دانش‌آموزان می‌توانند با بهره‌گیری از آن‌ها، مطالعه را سرگرم‌کننده کنند؟

بهتر است راه‌های عملی برای گنجاندن مطالعات درسی در زندگی واقعی پیدا کنید. مثال‌های واقعی کاربردهای ملموسی را برای دانش و مهارت‌های آموخته‌شده در کلاس درس فراهم می‌کنند. بنابراین از انجام فعالیت‌ها و آزمایش‌هایی که در کتاب‌های درسی شما ذکر شده‌اند، غافل نشوید.

اگر امکان استفاده از بازی‌های آنلاین درسی (گیمیفیکیشن) را دارید، از آن‌ها بهره ببرید چراکه در دنیای امروز بازی‌سازی نقش مهمی در سرگرم‌کننده و دلنشین کردن مطالب درسی دارد. اگر چنین امکانی ندارید، تلاش کنید بعد از اتمام هر بازه‌ی زمانی مطالعه که در برنامه‌ی خود در نظر گرفته‎‌اید، به خودتان پاداشی بدهید. این پاداش می‌تواند بر اساس علایق شما شامل مواردی مانند تماس با یک دوست، خوردن یک خوراکی، اختصاص زمانی برای بازی‎‌های ویدئویی یا حضور در شبکه‌های اجتماعی آنلاین و … باشد.

(8) استفاده از تقویم خانوادگی برای برنامه‌ریزی

گاهی اوقات دانش‌آموزان مطالعه، تکالیف یا پروژه‌ها را برای انجام در لحظات آخر، رها می‌کنند و وقتی این تکالیف انباشته می‌شوند، ممکن است غافلگیر شوند.

استفاده از یک تقویم خانوادگی بزرگ که تمام تعهدات اعضای خانواده از جمله سررسید تکالیف و امتحانات فرزندان روی آن نوشته شده باشد، می‌تواند اثرگذار باشد. می‌توان برای هر یک از افراد خانواده از رنگ متفاوتی استفاده کرد تا تشخیص وظایف آسان‌تر باشد.

والدین می‌‎توانند با فرزندانشان همراه شوند و پروژه‌های بزرگ درسی را به قطعات قابل کنترل‌تری تقسیم کنند تا محدودیت‌های زمانی خانواده در نظر گرفته شود و مثلاً در تعطیلات آخر هفته، زمان بیشتری به انجام تکالیف مدرسه اختصاص پیدا کند.

نتیجه‌گیری

توسعه مهارت‌های مطالعاتی مناسب و یافتن یک برنامه‌ برای مطالعه‌ی مؤثر نیاز به آزمون و خطا دارد، اما در نهایت ارزشش را دارد. مطالعه بدون حواس پرتی به شما این امکان را می‌‎دهد که راحت‌تر و با استرس کمتری به اهداف تحصیلی خود دست پیدا کنید.

ایجاد فضایی که از درهم و برهمی دور باشد، لوازم لازم برای انجام تکالیف را داشته باشد و از تلویزیون، رادیو، تبلت و حتی خواهر و برادری که در حال بازی هستند دور باشد، می‌تواند میزان حواس‌پرتی را به نحو مناسبی کاهش دهد.

برنامه‌ریزی صحیح مطالعاتی که شامل فواصل زمانی مناسب برای درس خواندن و استراحت باشد، در کنار برنامه‌ای مشخص برای استفاده از تلفن همراه هوشمند، شبکه‌های اجتماعی و تفریح، به شما برای تمرکز کردن بر درس کمک می‌کند. همچنین ایجاد علاقه نسبت به مطالب درسی با در نظر گرفتن اهداف بلندمدت و استفاده از روش‌هایی مثل پاداش دادن به خودتان پس از اتمام هر مرحله از برنامه‌ریزی، درنهایت می‌تواند تمرکز شما را افزایش دهد.

سوال‌های متداول

چطور بدون حواس پرتی درس بخوانم؟

متخصصین راهکارهای زیادی برای مقابله با حواس‌پرتی هنگام مطالعه مطرح کرده‌اند، از جمله اینکه: با انتخاب مکان مناسب برای مطالعه عوامل حواس پرتی را به حداقل برسانید، مطمئن شوید که هنگام درس خواندن گرسنه یا تشنه نیستید، تلفن همراه خود را هنگام مطالعه از دسترس خارج کنید، استراحت‌های مکرر داشته باشید، برای منظم ماندن یک برنامه‌ریزی دقیق داشته باشید، خودتان را تشویق کنید و با اهدای جوایزی به خود، یادگیری را سرگرم کننده کنید.

چرا درس خواندن بدون حواس پرتی بهتر است؟

اثربخشی زمان مطالعه‌ی شما فقط به اندازه‌ی توانایی شما در تمرکز در حین مطالعه است. انتخاب یک محیط مطالعه‌ی با کیفیت، کاهش هرگونه حواس پرتی درونی یا بیرونی و انجام ندادن همزمان چند کار با هم، می‌تواند به مفیدتر و موثرتر کردن زمان مطالعه‌ی شما کمک کند.

چرا همیشه هنگام مطالعه حواسم پرت می‌شود؟

یکی از دلایل اصلی که حواس دانش‌آموزان در زمان مطالعه به راحتی پرت می‎شود این است که اغلب تقریباً هیچ تفاوتی بین فضای انجام تکالیف و فضایی که در آن استراحت می‌کنند، وجود ندارد.