چگونه برای امتحانات پایان ترم دبیرستان آماده شویم؟

هنگامی که دانش‌آموزان از مقطع ابتدایی وارد دبیرستان می‌شوند، مواجهه با امتحانات پایان ترم می‌تواند برای آن‌ها چالش‌برانگیز و استرس‌زا باشد. آن‌ها باید یاد بگیرند که چگونه اطلاعاتی که طی 3 الی 4 ماه توسط دبیر در کلاس ارائه می‌شود را مطالعه کنند و در جلسه‌ی امتحان پایان ترم به بهترین نحو آن‌ها را روی کاغذ بیاورند.

اطلاع و بهره‌گیری از روش‌های صحیح مطالعه که موفقیت را تضمین می‌کنند و اضطراب را کاهش می‌دهند در این مقطع مهم است. در این مقاله نیز چندین راهکار مفید و ساده ارائه شده است که دانش‌آموزان می‌توانند با بهره‌گیری از آن‌ها برای امتحانات پایان ترم خود، آمادگی کسب کنند:

(1) فضای مطالعه‎ خود را سازماندهی کنید

برای اینکه بتوانید به طور مؤثر مطالعه کنید، به یک فضای مطالعه‌ی تمیز و سازماندهی شده نیاز دارید. چه این فضا در اتاق شما باشد و چه در کتابخانه‌ی عمومی، مطمئن شوید که فضای کافی برای پخش کردن دفترچه‌ها و کتاب‌های درسی خود دارید. همچنین باید در فضای مطالعه‌ی خود نور کافی داشته باشید و روی یک صندلی راحت و در عین حال حمایت‌کننده بنشینید. مطمئن شوید که همه‌ی چیزهایی که باعث حواس‌پرتی شما می‌شوند، مانند تلفن همراه، رایانه و بازی را کنار گذاشته‌اید. برای کسب اطلاعات بیشتر در این مورد مقاله‌ی «چگونه بدون حواس پرتی درس بخوانیم» را مطالعه کنید.

برای برخی افراد، اگر موسیقی پس‌زمینه‌ی ملایمی هم وجود داشته باشد، مفید است. دیگران سکوت کامل را ترجیح می‌دهند. می‌توانید با خواندن مقاله‌ی «کجا درس بخوانیم؟» از 10 نکته‌ی اساسی برای ایجاد فضای مطالعه‌ی ایده‌‌آل آگاه شوید.

(2) از نمودار و جدول استفاده کنید

وقتی با مبحث دشواری روبرو هستید، داشتن وسایل کمک آموزشی بصری کمک می‌کند تا بهتر بتوانید مفهوم را درک کنید. هنگام مشاهده‌ی نمودارها و جداول، به خاطر سپردن مطالب نیز بسیار آسان‌تر می‌شود. هر روز با پایان یافتن مطالعه، یادداشت‌های خود را در یک صفحه به شکل نمودار و جدول خلاصه‌نویسی کنید. به این ترتیب، یادآوری اطلاعاتی که قبلاً در ابتدای موضوع با آن‌ها مواجه شده‌اید برای شما آسان‌تر خواهد بود.

(3) از نمونه سوالات امتحانی برای تمرین استفاده کنید

بسیاری از متخصصین حوزه‌ی آموزش، استفاده از نمونه سوالات امتحانی سال‌های گذشته را به‌عنوان بخشی از روند کسب آمادگی برای امتحان، توصیه می‌کنند. این یک راه خوب برای درک قالب سوالات و همچنین مرور موضوعات گذشته است. این روش همچنین به شما این فرصت را می‌دهد که حضور یافتن در جلسه‌ی آزمون را تمرین کنید تا مدیریت زمان در مواجهه با سوالات نیز برای شما آسان‌تر شود. برای کسب اطلاعات بیشتر در این مورد، مقاله‌ی «مدیریت زمان در امتحانات» را مطالعه کنید.

(4) مطالب درسی را برای دیگران توضیح دهید

اگر در روزهای منتهی به آزمون در کنار خواهر و برادرها و والدین خود هستید، می‌توانید از همکاری آن‌ها به نفع خود استفاده کنید. سعی کنید پاسخ یک سوال خاص را برای آن‌ها توضیح دهید. این روش نه‌تنها ذهن شما را روشن می‌کند، بلکه به شما نشان می‌دهد در چه مواردی دچار اشکال هستید و باید زمان بیشتری را به مطالعه‌ی آن‌ها اختصاص دهید. از آنجایی ‌که برای آموزش مطالب به شخص دیگر، باید به طور فعال اطلاعات را به خاطر بیاورید، یادگیری سریع‌تر موضوع برای شما آسان‌تر می‌شود. آموزش و توضیح مطالب درسی به اشخاص دیگر یکی از راه‌های افزایش سرعت یادگیری است، برای آشنایی با دیگر موارد، مقاله‌ی «13 روش برای افزایش سرعت یادگیری» را مطالعه کنید.

(5) یک گروه مطالعه تشکیل دهید

لازم نیست در روزهای منتهی به امتحان‌های پایان ترم، خودتان را در اتاق حبس کنید. دور هم جمع شدن با دوستان و تشکیل یک جلسه‌ی مطالعه‌ی گروهی به شما امکان می‌دهد تا مطالعه‌ی موثرتری داشته باشید. می‌توانید در مورد مبحثی که برایتان سخت است از دوستان خود سؤال بپرسید و آن‌ها نیز می‌توانند همین کار را انجام دهند. اما به یاد داشته باشید که بر روی موضوع متمرکز بمانید، در غیر این صورت معاشرت با دوستان تنها باعث حواس‌پرتی می‌شود.

(6) به حد کافی استراحت کنید

فعالیت بیش از حد مغز، به یادگیری بیشتر و سریع‌تر کمک نمی‌کند. مطالعه‌ی طولانی‌مدت می‌تواند نتیجه‌ی معکوس داشته باشد زیرا مغزی که بیش از حد کار می‌کند و تحت فشار قرار می‌گیرد، هیچ اطلاعاتی را جذب نمی‌کند. استراحت‌های منظم به شما زمان می‌دهد تا استراحت کنید و ذهن خود را پاک کنید. در واقع، استراحت‌ یک راه عالی برای اطمینان از ذخیره‌ی اطلاعات جدید در حافظه‌ی بلند مدت در مغز است. این مهم است که یک برنامه‌ی مطالعه داشته باشید که برای شخص شما تنظیم شده باشد. برخی از افراد ممکن است به استراحت‌های مکرر و کوتاه نیاز داشته باشند درحالی‌که برخی دیگر هر چند ساعت یکبار استراحت‌های طولانی‌تری نیاز دارند. می‌توانید چند دقیقه بیرون بروید، یک میان وعده بخورید یا به سادگی یک لیوان آب بنوشید.

روش‌های نوین مطالعه‌ بر اساس پژوهش‌های حوزه‌ی روانشناسی آموزش
5 عادت برای مطالعه موثر	9 راز یادگیری | چگونه درس بخوانیم؟
روش مطالعه pq4r	روش مطالعه lwf
روش مطالعه پومودورو pomodoro	روش مطالعه sq5r
روش مطالعه pqrst	روش مطالعه sq3r

(7) میان‌ وعده‌های مغذی مصرف کنید

بسیاری از دانش‌آموزان در فصل امتحانات به تغذیه‌ی خود اهمیت نمی‌دهند. در چنین مواردی، می‌توانید میان وعده‌هایی بخورید که بسیار مغذی‌ هستند و قدرت مغز شما را تقویت می‌کنند. در این زمان از مصرف غذاهای ناسالم خودداری کنید. آجیل، دانه‌ها، ماست و انواع توت‌ها را مصرف کنید، غذاهایی که به بهبود تمرکز و حافظه معروف هستند. سعی کنید وعده‌های غذایی حاوی ماهی مصرف کنید، زیرا این موضوع به تقویت عملکرد مغز شما در ساعات طولانی مطالعه کمک می‌کند. همیشه قبل از امتحان یک وعده غذایی خوب بخورید و سعی کنید از خوردن میان وعده‌های شیرین پرهیز کنید. مقاله‌ی «9 غذای برتر برای مغز» را مطالعه کنید تا با نتایج جدیدترین تحقیقات در زمینه‌ی نقش تغذیه در یادگیری دروس آشنا شوید. [منبع]

(8)  آماده‌سازی برای آزمون را زودتر آغاز کنید

به نظر می‌رسد که از قبل آماده شدن برای امتحان، یک نکته‌ی واضح در هنگام مطالعه باشد. اما اغلب دانش‌آموزان متوجه نمی‌شوند که اگر یادداشت‌ برداری و خلاصه‌نویسی‌های خود را زودتر از موعد تکمیل کنند، فرآیند مطالعه چقدر می‌تواند با استرس کمتری همراه باشد. به جای اینکه چند روز قبل یا حتی یک روز قبل از امتحان، مطالعه را آغاز کنید، طبقه‌بندی مطالب را دست‌کم یک هفته قبل آغاز کنید تا تنها کاری که باید در روزهای قبل از امتحان انجام دهید، حفظ کردن باشد. آماده‌سازی، مؤثرترین راه برای کاهش اضطراب دانش‌آموز و مؤثرترین راه برای تضمین موفقیت است. [منبع]

نتیجه‌گیری

اینکه چگونه باید برای شرکت در امتحان‌های پایان ترم در دبیرستان آماده شد، یکی از دغدغه‌های اساسی دانش‌آموزان است، بخصوص آن‌هایی که در روزها و هفته‌های منتهی به امتحانات پایان ترم دچار اضطراب و استرس بسیاری می‌شوند. متخصصین و روانشناسان حوزه‌ی آموزش نکات بسیاری در این زمینه مطرح کرده‌اند، اما یکی از مهم‌ترین این راهکارها این است که دانش‌آموزان در هنگام تدریس دبیر در کلاس بدون حواس‌پرتی گوش فرادهند و در فعالیت‌های کلاسی حضور جدی داشته باشند. در واقع باید بدانید که روند مطالعه از کلاس و در مدرسه آغاز می‌شود و حضور فعال در کلاس در تقویت حافظه بسیار مؤثر است.

راهکارهای دیگری نیز برای مطالعه‌ی مؤثر و کسب آمادگی برای شرکت در امتحان‌های پایان ترم وجود دارد که از جمله‌ی آن‌ها می‌توان به برنامه‌ریزی دقیق و زمان‌مند، تمرین و مرور با استفاده از نمونه سوال‌های امتحانی معتبر، مقابله با تنبلی و اهمال‌کاری، ایجاد فضای مناسب برای مطالعه در منزل، برپایی گروه‌های مطالعاتی همراه با دوستان و تغذیه‌ی مناسب، اشاره کرد. در مقاله‌ای که مطالعه کردید برخی از این راهکارها برای بهره‌گیری دانش‌آموزان دبیرستانی تشریح شدند.

سوالات متداول

بهترین راه برای کسب آمادگی پیش از شرکت در امتحانات چیست؟

راهکارهای زیادی در این زمینه ذکر شده‌اند که از جمله‌ی آن‌ها می‌توان به این موارد اشاره کرد: برنامه‌ریزی منظم داشته باشید و به آن پایبند باشید، به خودتان زمان کافی برای مطالعه بدهید، از نمودارها و جداول برای خلاصه‌نویسی مطالب درسی استفاده کنید، از نمونه سوال‌های سال‌های گذشته و پاسخ‌نامه‌های تشریحی برای تمرین استفاده کنید، گروه‌های مطالعه‌ی گروهی تشکیل دهید، به‌ اندازه‎ی کافی استراحت کنید و تغذیه‌ی مناسب داشته باشید، فعالیت بدنی و ورزش را در برنامه‌ی خود بگنجانید، با توضیح دادن مطالب درسی به دیگران نقاط ضعف خود را بشناسید و برطرف کنید.

چگونه می‌توان بدون فراموشی و سریع‌تر مطالعه کرد؟

یادداشت دست‌نویس بردارید، با صدای بلند بخوانید، از خودتان آزمون بگیرید، مطالب را به شخص دیگری آموزش دهید، از یادیارها (شگردهایی مانند رمزگذاری یا کدگذاری) استفاده کنید، مطالب جدید را با آموخته‌های قبلی ذهنتان ارتباط بدهید، بین جلسات مطالعه و مرور خود فاصله بگذارید، هر روز تکنیک مطالعه‌ی خود را تغییر دهید، هر یک ساعت دست‎کم 5 دقیقه استراحت کنید، دست از انجام همزمان چند کار بردارید و برای تمرکز تلفن همراه خود را خاموش کنید، به خودتان بگویید که موفق خواهید شد، به طور منظم ورزش کنید و به اندازه بخوابید.

چند ساعت مطالعه در هفته برای کسب موفقیت در پایان ترم مفید است؟

به عنوان مثال، اگر درس شما دو روز در هفته به مدت سه ساعت ارائه می‌شود، باید 12 تا 18 ساعت برای آن کلاس در هفته مطالعه کنید. اگر کلاس شما یک ساعت در هفته است، باید مطالب را 2 تا 3 ساعت در روز مطالعه کنید. یک دانش‌آموز دبیرستانی به طور متوسط حدود شش ساعت از روز در مدرسه و حدود دو یا سه ساعت در خانه، بسته به اینکه تا امتحان چقدر مانده باشد، مطالعه می‌کند.